Merkeziyetsiz Finans (Decentralized Finance), blockchain ağı üzerinde geliştirilen ve finansal işlemlerden oluşan bir ekosistemdir. DeFi, finansal hizmet ve ürünlerin oluşturulması için merkeziyetsiz bir ağ kullanır. DeFi’nin amacı, finansal hizmet ve ürünleri şeffaf bir şekilde geliştirmektir.

DeFi, blockchain ağındaki finansal hizmetleri de kapsar. Defi kullanıcısına kredi kullanımı, faiz kazanımı, sigorta satın alımı ve varlık takası gibi hizmetlerden yararlanma fırsatı verir. Kullanıcının daha hızlı işlem yapması konusunda imkân sağlarken aynı zamanda merkezi bir sistem üzerinden işleri yönlendirmek yerine kişiler arası işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlar. 

Kullanıcılar için güven önemli olduğu için DeFi yapılarını güven verici bir şekilde şekillendirir. DeFi sistemleri arasında bir neden sonuç ilişkisi bulunur. Başka bir deyişle, DeFi ekosistemi içerisinde hangi işlemlerin, hangi şartlarda yapılacağı bellidir. Bu nedenle, DeFi ekosisteminde akıllı sözleşmeler ve fikir birliği mekanizmaları önemli bir yer tutar.

DeFi’nin merkeziyetsiz olması tamamen anonim olduğu anlamına gelir. Kullanıcının adı, işlemler üzerinde anonim bırakılsa bile erişim sağlayan kuruluşlar tarafından işlemler şeffaf bir şekilde izlenebilir.

DeFi’nin önemli görevleri bulunur:

• Stablecoin gibi bankacılık hizmetleri oluşturulabilir.
• DEX, tahmin piyasaları gibi gelişmiş olan finansal araçları etkinleştirir.
• Eşler arası ve ödünç alma gibi platformlar oluşturur.
• Finansal protokollerin ve ödeme protokollerin hazırlanmasını sağlar.
• Veri analizi uygulamalarını içerir.

Merkeziyetsiz Finans Nasıl Çalışır?

Merkeziyetsiz Finans, blockchain teknolojisi ile çalışır. DApps adı verilen uygulama aracılığıyla işlemler gerçekleştirilir. Blockchain teknolojisinde gerçekleştirilen işlemler bloklar halinde kaydedilir ve node’lar tarafından doğrulanır. Node’ların oluşturduğu fikir birliği aracılığıyla ise blok kapatılır ve şifrelenir. Blok kapatılıp şifrelendirildikten sonra ise bir önceki blok hakkındaki bilgilerden oluşan başka bir blok oluşturulur.

Bloklar devamında gelen her blok bilgileri ile bir zincir oluşturur. Önceki blok içerisinde bulunan bilgiler birbirinden etkilenmez ve değiştirilemez. Bu nedenle, blockchain ağı güvenli kabul edilir.

Kullanıcılar DeFi ile birçok şekilde etkileşime girebilir:

• Ödünç Verme: Kullanıcı, kripto varlığını ödünç verebilir. Böylelikle, faiz ve ödül kazanma imkânı kazanabilir.
• Borç Alma: Geleneksel finans platformlarından farklı olarak kısa vadeli, evraksız kredi imkânı bulunur.
• Takas: Kullanıcı, belirli kripto varlığını, üçüncü bir taraf olmadan eşler arası olarak takas edebilir.

Merkeziyetsiz Finans Neden Önemlidir?

Merkeziyetsiz Finans, kullanıcıya tamamen dijital bir alternatif sunar. Sunulan bu alternatif içerisinde ekstra bir masraf ücreti bulunmaz. İnternet bağlantısı olan her kullanıcının erişim sağlayabildiği daha şeffaf ve daha adil finansal piyasalar oluşturma potansiyeli vardır.

Merkeziyetsiz Finans Kullanım Alanları Nelerdir?

Merkeziyetsiz finans, geleneksel finans sistemlerinden daha iyi bir sistem sunacağı iddiasındadır. DeFi’nin avantajlı kullanım alanları bulunur:

• Her yerde ucuz, hızlı ve güvenli transfer işlemleri
• Borçlanma sistemleri aracılığıyla kullanıcıların borç alma ve verme imkânı
• Sahip olunan varlığın tokenizasyonu

Merkeziyetsiz Finans Kullanmanın Faydaları Nelerdir?

İnternet bağlantısı olan her kullanıcı, belirli bir konum kısıtlaması olmadan DeFi ekosistemine kolay bir şekilde erişebilir. DeFi kullandığı blockchain teknolojisi aracılığıyla kullanıcısının kimliğini göstermeden işlemlerinin görüntülenebilmesini sağlama şeffaflığı sunar. Aynı zamanda blockchain teknolojisi aracılığıyla yapılan işlemler değiştirilemediğinden güvenlik açısından büyük bir fayda sağlar.

DeFi ekosistemi içerisinde düşük maliyette ücretler uygulanır. DeFi ekosistemi herhangi bir merkeze bağlı değildir ve bu da kullanıcının bağımsız bir şekilde karar vermesini sağlar.

Merkeziyetsiz finans kullanmak birçok fayda sağlar:

• Erişebilirlik: İnternete bağlanabilen herkes DeFi platformuna erişim sağlar. İşlemler herhangi bir coğrafi kısıtlama olmadan gerçekleştirilebilir.
• Güvenlik ve Şeffaflık: Blockchain ağında yayınlanan akıllı sözleşmeler ve tamamlanan işlemlerin kayıtları şeffaf bir yapıdadır. Blockchain ağlarındaki veriler değiştirilemezdir.
• Merkeziyetsiz: DeFi platformları merkeziyetsiz yapıdadır, herhangi bir merkezi kuruma bağlı değildir.

Merkeziyetsiz Finans Farkı Nedir?

Merkeziyetsiz Finans, öncelikli olarak ekosistemin oluşturduğu algoritma aracılığıyla merkeziyetsiz bir şekilde işlemler yürütür. DeFi ekosistemi içerisinde bulunan ağların hepsinin belli bir formül üzerinden işlem yapabilmesi sağlanır. Bu nedenle DeFi ağlarına merkezi bir müdahale yapılamaz.

DeFi ekosistemini kullanan kullanıcılar aynı zamanda sistemi çalıştıran kişilerdir. DeFi ile kullanıcılar arasında borç alma veya borç verme işlemleri, kripto varlıkların sunulması ve projeler için fon toplanması gibi bankacılık sistemlerinin merkeziyetsiz olarak kullanıma sunulması sağlanır.

Merkeziyetsiz Finans Dezavantajları Nelerdir?

• Merkeziyetsiz Finans’a katılım karmaşıktır, her kullanıcı tarafından kolay bir şekilde anlaşılmaz.
• Kullanıcının hangi dApp’i kullandığına bağlı olarak, yatırımında yüksek dalgalanmalar yaşanabilir.