Blockchain ağları, bloklardan oluşan ve bilgilerin bloklar üzerine farklı parametreler ile depolanmasını sağlayan bir sistem olarak çalışır. Her bir blok, ağda birbirine eklenerek blockchain ağını oluşturur. Bu bloklar, blockchain ağının tüm katılımcıları arasında dağıtılan ve doğrulanan bir dizi işlem ya da veri parçalarını içerir.
Blokların İçerisinde Neler Yer Alır?
Blockchain ağlarının her birinin kendine has özellikleri ve blok yapısı olabilir. Buna rağmen birçok farklı blockchain ağı, hemen hemen aynı blok yapısını kullanır. Bu blok yapılarının içerisinde ise genellikle şunlar yer alır:
- İşlemler (Transactions)
- İşlem Kökü (Merkle Root)
- Nonce Değeri
- Önceki Bloğun Hash’i
- Blok Başlığı (Block Header)
İşlemler (Transactions) Nedir?
Blockchain ağının üstünde gerçekleşen işlemlerin bir listesi bulunur. Bu işlemler genellikle para transferleri, akıllı sözleşmelerin etkinleştirilmesi ve veri depolama istekleri benzeri farklı eylemlerden ibarettir.
İşlemlerin Özellikleri Nelerdir?
Blockchain ağlarında işlemlerin bazı ortak özellikleri bulunur. Bu özellikler şunlardır:
- Transfer Değeri
- Kaynak Hesap
- Hedef Hesap
- İmzalar ve Kimlik Doğrulama Bilgileri
- İşlem Kimliği (Transaction ID)
Transfer Değeri Nedir?
Bir işlemde, genel olarak dijital para birimleri olan kripto varlıkların (örneğin Bitcoin, Ethereum) veya varlıklardan olan token’ların miktarı belirtilir.
Kaynak Hesap Nedir?
İşlemi başlatan veya değeri gönderen hesaptır. Bu hesap, işlemde transfer edilen varlığın sahibi veya kaynak adresidir.
Hedef Hesap Nedir?
İşlem sonucunda varlığın transfer edildiği hesaptır. Bu hesap, varlığın alıcı veya hedef adresidir.
İmzalar ve Kimlik Doğrulama Bilgileri Nedir?
İşlemin sahipliğini doğrulamak ve yetkilendirme sağlamak adına kullanılan kriptografik imzalar vardır. İşlem, işlemi başlatan tarafın özel anahtarını kullanması ile dijital olarak imzalanır ve ağdaki diğer katılımcılar tarafından doğrulanır.
İşlem Kimliği (Transaction ID) Nedir?
İşleme benzersiz bir kimlik bilgisi atanır. Bu kimlik bilgisi, işlemin ağda bulunmasını ve referans gösterilmesini sağlar. Bu kimlik bilgisine, işlem kimliği denir.
İşlemler, blockchain ağında toplanır, doğrulanır ve ardından yeni bir blok halinde kaydedilir. Bu işlemler, blockchain ağı üzerinde geriye doğru izlenebilir ve doğrulanabilir, böylece ağdaki tüm katılımcılar arasında güvenilir bir şekilde bulunan işlem geçmişi oluşması sağlanır.
İşlem Kökü (Merkle Root) Nedir?
Blockchain ağında tüm işlemlerin bir araya getirilmesi ile oluşturulan, tek bir hash değerini ifade eder. Merkle Ağacı teknolojisi, blockchain ağlarında kullanılır. Merkle Root, blokların her birinde yer alır.
Nonce Değeri Nedir?
Blockchain ağlarının blok oluşturma sürecinde kullanılan rastgele bir sayı bütünüdür. Bu sayılar, başka bir deyişle nonce değeri, blokların bütünlüğünü doğrulamak adına kullanılır. Bloğun hash değerini belirli bir kriteri sağlaması için ayarlamak amacıyla değiştirilir. Nonce değeri, bloğun oluşturulması sürecinde önemli bir rol oynar.
Önceki Bloğun Hash’i Nedir?
Blockchain ağında her blokta, bir önceki bloğun benzersiz bir kimlik bilgisi, yani hash değeri bulunur. Bloklar bir zinciri andırır şekilde birbirine bağlanmış halde olduğu için, her bir blok, kendinden bir önceki bloğun hash değerini içerir.
Yukarıda sayılan bazı veriler, blokların içindeki blok başlıklarında da bulunabilir.
Blok Başlığı (Block Header) Nedir?
Blockchain ağlarında her bir bloğun birer blok başlığı bulunur. Herhangi bir bloğun kimlik bilgilerini ve kontrol verilerini barındıran veri yapısına blok başlığı denir. Blok başlıkları, blockchain ağlarındaki diğer blokların söz konusu bloktan ayırt edilebilmesi adına geliştirilmiştir. Her bir blok, eşsiz bir blok başlığı bulundurur.
Blok Başlığının İçerisinde Neler Bulunur?
Blok başlıklarının içerisinde farklı parametrelerden veriler bulunur. Bu veriler, blok başlığı içerisinde saklanır. Blok başlığı, tüm bu verilerin bir dökümü olma görevini görür. Bir blockchain ağının blokları içerisinde bulunan bu blok başlıklarının içerisinde, genellikle şu veriler bulunur.
- Versiyon Numaraları
- Bir Önceki Bloğa Ait Hash
- Merkle Root
- Zorluk Hedefi (Difficulty Target)
- Zaman Damgaları (Timestamp)
- Nonce Değeri
Versiyon Numaraları Nedir?
Blok yapısının belirli bir sürümünü tanımlayan bir sayıdır. Bu sayede ağda kullanılan blok yapısı değiştirildiğinde, blokların hangi versiyonu kullandığı belirlenebilir.
Zorluk Hedefi (Difficulty Target) Nedir?
Bir bloğun oluşturulması için gereken hesaplama gücünün seviyesini belirten bir değerdir. Bu değer, bloğun hash değerinin belirli bir ölçüde sıfırla başlamasını gerektirir. Zorluk hedefi, blockchain ağının sağlam ve güvenli olmasını sağlar.
Zaman Damgaları (Timestamp) Nedir?
Bloğun oluşturulma zamanını belirten bir zaman damgasıdır. Genellikle UNIX zaman formatında ifade edilir.
Blokların benzersiz kimlik bilgileri olan bu başlıklar, blokların zincirleme olarak birbirine bağlanmasını ve blockchain ağının bütünlüğünün sağlanmasını mümkün kılar. Bloklar, bu başlıkları genellikle bulundurmak zorundadır.