Blockchain (Blok Zinciri), bilgisayar ağı nodeları (düğümleri) arasında yer alan dağıtık bir veritabanıdır. Ağdaki işlemleri doğrulamak ve kaydetmek için merkeziyetsiz ve dağıtık kullanıcı ağına dayanan blockchain, verileri dijital olarak saklamaktadır. 

Blockchain, kripto varlık sistemlerinde işlem güvenliği ve merkeziyetsizliği sağlamaktadır. Blockchain, verinin doğruluğu ve güvenliğini garanti etmekle birlikte üçüncü kurum veya kuruluşlara duyulan ihtiyacı ortadan kaldırır. 

Blockchain üzerinde farklı bilgiler barındırılabilir ve işlemleri kaydetmek için dağıtık defter teknolojisinden (Distributed Ledger Technology) yararlanılır. Blockchain, verileri bloklar üzerinde saklar ve bu bloklar belirli depolama kapasitesine sahiptir. Kapasitesi dolan bloklar kapatılır ve bir önceki bloğa eklenerek bir veri zinciri oluşturur. Her bir blok, bir önceki bloğun bilgisinin kopyasını içermektedir. Zincire eklenen bloklar, kendinden bir önceki bloğun bir kopyasıdır ve zincire eklenen herhangi bir blok değiştirilemezdir. 

Genel olarak blockchain, dağıtık bir veritabanıdır. Blockchain, bilgileri kriptografi yöntemi ile birbirine bağlı bloklarda saklar. Veriler eklendikçe, yeni bloklar oluşur. Bir blok kapasitesi dolduğunda, bir önceki bloğa eklenir, bu da verilerin birbirine zincirlenmesi sağlamaktadır.

Blockchain Nasıl Çalışır? 

Blockchain teriminin Türkçe karşılığı “Blok Zinciri” şeklindedir. Blockchain’de sağlanan her işlem kriptografi yoluyla şifrelenir ve yapılan işlemler bloklar üzerine kaydedilir. Bir blok kapasitesini doldurduğunda, yeni bir blok oluşturulur ve bir önceki bloğa zincirlenir. Her bir blok, kendisinden önceki blok içerisindeki kodları bünyesinde barındırır. 

Bahsi geçen işlem tekrarlanır ve bloklar arasında bir zincir oluşturulur. Bloklar tamamlandığında hash kodu yaratılır ve bir sonraki blok bu hash kodunu referans alarak yeni bir blok meydana getirir. Hash sayesinde kopya bir blok oluşturulamaz. Cüzdanlar arası transferler blockchain üzerine işlenmektedir. Alıcı ve göndericinin cüzdan adresi, gönderilen veya alınan miktar gibi bilgiler için Transaction ID kodu yaratılır.

Blockchain Teknolojisinin Avantajları Nelerdir? 

• Kesintisiz
• Hız
• Güvenlik
• Maliyet
• Dayanıklılık

Kesintisiz

Blockchain ağları global çapta sürekli çalışır ve istenilen zaman içerisinde işlem yapılabilir.

Hız

İşlem sağlamak için üçüncü kurum veya kuruluşlara ihtiyaç duyulmaz, işlemler eşten eşe gerçekleştirilir ve dolayısıyla geleneksel bir banka sistemine göre daha hızlıdır.

Güvenlik

Blockchain’in alt yapısını oluşturulan dağıtılmış düğüm ağı (node),  saldırı ve kesinti gibi durumlar için bir güvenlik sağlamaktadır. geçmektedir.

Maliyet

Blockchain’ler düşük maliyetler ile işlem sağlanmasına imkan tanımaktadır.

Dayanıklılık

Blockchain’deki veriler tüm kullanıcılara açıktır ve değiştirilmesi neredeyse imkansızdır. Blockchain’de sağlanan işlemler herkes tarafından görüntülenmektedir.

Blockchain Teknolojisinin Dezavantajları Nelerdir? 

Blockchain, az maliyetli işlemlere imkan tanır ancak tamamiyle ücretsiz olması neredeyse imkansızdır. Bir Bitcoin Blockchain’nin işlemleri doğrulamak amaçlı kullandığı Proof of Work (PoW) mekanizması, büyük miktarda güç tüketimine neden olur.  Bitcoin madencilik ücretlerine rağmen, kişiler madenciliğe devam etmektedir bu durum da maliyeti artırmaktadır. 

Hız ve Veri Verimsizliği 

Bir Bitcoin blockchain’inde Proof of Work (PoW) mekanizmasından dolayı, blockchain’e yeni bir blok eklenmesi yaklaşık olarak 10 dakika sürmektedir. Blockchain ağı saniyede yedi işlem (TPS - Hareket işlem sistemi) yönetebilmektedir. Uzun süredir bu probleme çözümler geliştirilmektedir. Güncel olarak 30 bini aşkın TPS’e sahip olan blockchain mevcuttur. Her bir blok çok fazla veri saklayabilir. Blok boyutu, blockchain’lerin ölçeklenebilirliği açısından en kritik sorunlardan olmuştur. 

Yasadışı Etkinlik 

Blockchain’deki gizlilik, kullanıcıları korumaya yöneliktir ancak bu durum, ağda yapılabilecek yasa dışı faaliyetlere de izin vermektedir. Yasa dışı mal alım satımı gibi işlemlerin bir çoğu blockchain ağında sağlanabilir. 

Blockchain Trilemma Nedir? 

Blockchain’ler, trilemma üçgeni olarak adlandırılan yapının içerisinde belirli alanlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu bölümler; hız, ölçeklenebilirlik ve güvenliktir. Trilemma’nın köşe kısımları bu alanları temsil etmektedir. 

Blockchain ağında bazı sorun ve eksikliklere neden olan bu durum, ağlara entegre olan başka yapılara gereksinimi doğurmaktadır. Bunun sonucunda ise, Layer-2, Side-chain ve zkRollup gibi çözümlere ihtiyaç duyulur. 

Trilemma sorunları ile karşılaşan blockchain’ler, diğer geliştiricilerin Layer-2 çözümleri ile zayıflığa neden olabilir ve kullanıcılar bu durumun sonucunda zaman kaybı ya da maddi kayıp gibi durumlar yaşayabilir. Mevcut fikir birliği yapılarına sahip blockchain’lerde işlem ücretlerinin yüksek olmasıyla birlikte işlem hızı da yetersiz kalmaktadır. 

Blockchain Güvenliği Nedir? 

Blockchain güvenliği, ağ için kritik bir durumdur ve blockchain’deki ağ verimini yükseltmek için, blockchain düğümlerinin dağılımını azaltmak planlanmaktadır. ancak bu durum merkezileştirmeye yöneliktir ve Proof of Work ağlarındaki güvenlik oranını azaltır. Sınırlandırılmış bir düğüm dağılımı sağlandığında, siber saldırganlar hash gücünü daha basit bir şekilde elde edebildikleri için %51 saldırısının gerçekleştirilmesi daha mümkündür. 

Blockchain Cüzdanı Nedir? 

Blockchain cüzdanları, kripto varlıklara erişimi mümkün kılan anahtarları barındıran donanımlardır. Kripto varlık birimleri, blockchain üzerinde kriptografi yöntemi ile şifrelenmiştir. Blockchain cüzdanları, kripto varlıklara erişmek ve yönetmek için kullanılmaktadır. 

Blockchain Cüzdanı Nasıl Çalışır? 

Blockchain cüzdanları, kripto varlıkları bir yerde barındırmaz. Bir kripto varlık alındığında, sahipliği de alınmış olur. Kripto varlık birimleri, üretildikleri blockchain’de saklanır. Kripto varlıklara erişebilmek için özel ve açık anahtarlardan yararlanılır. Özel anahtarlar, kripto varlığa ulaşmanız ve işlem sağlamanıza aracılık eder. Bir kripto varlığı farklı bir cüzdan adresine transfer edebilmek için, alıcının açık anahtarını bilmek gerekir. 

Konsorsiyum Blockchain (Consortium Blockchain) Nedir?

Consortium (Konsorsiyum), bir işi tek bir kuruluşun yapamayacağı, ortaklaşarak yapılabilecek durumları ifade etmektedir. Konsorsiyum blockchain’leri, bir neden dolayısıyla blockchain’leri yetersiz bulduklarında bilgi alışverişinde bulunmak istenilen şirketler tarafından oluşturulan blockchain’lerdir.

Konsorsiyum blockchain’leri, ağda bulunan bütün şirket grupları bağımsız olduğu ve eşit işbirliği nedeniyle özel blockchain’lere kıyasla belirli bir oranda merkeziyetçilikten faydalanır.

Blockchain Teknolojisinin Kullanım Alanları Nelerdir? 

Blockchain teknolojisi genel olarak kripto varlıklarda kullanılsa da, birçok alanda farklı amaçlar ile kullanılmaktadır. Blockchain’in kullanım alanları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Ödeme işlemi ve para transferi
• Tedarik zincirlerini gözlemleme
• Parekende sadakati ödül programları
• Dijital kimlikler
• Veri paylaşımı
• Telif  hakkı ve kullanıcı koruması
• Dijital oylama
• Gayrimenkul, arazi ve otomobil tapu devirleri
• Gıda güvenliği
• Değişmez veri yedekleme
• Vergi düzenlemesi ve uyum
• İşçi hakları
• Tıbbi kayıt tutma
• Silah takibi
• Vasiyet veya miraslar
• Hisse senedi alım satımı
• İnternet ağlarındaki işleri yönetme
• Enerji vadeli işlemlerin ticaretini ve uyumluluğunu hızlandırma
• Eşyalara erişimi güvence altına
• Reçeteli ilaçların takibi
• Bankacılık ve finans sektörü
• Nesnelerin isterneti (Internet of things)
• Oyun sektörü
• Sağlık sektörü
• Lojistik sektörü
• Devlet kurumları
• E-ticaret pazarı
• Ulaşım sektörü

Ödeme İşlemi ve Para Transferi 

Blockchain, varlıkların transferlerinin hızlı gerçekleştirilmesi için kullanılmaktadır. Blockchain ile 7/24 işlemler yapılabilmekte ve doğrulanabilmektedir. 

Tedarik Zincirlerini Gözlemleme 

Blockchain teknolojisi ile, tedarik zincirlerinin eksiklikleri hızlı bir biçimde ve eş zamanlı olarak belirlenebilir. Blockchain, işletmeciler ve tüketiciler, ürünlerin kaynağından perakendeciye ulaşırken kalite kontrol açısından performansı ölçülerek görmelerine imkan sağlamaktadır 

Perakende Sadakati Ödül Programları 

Blockchain, sadakat ödül programları amaçlı kullanılabilir. Token alt yapılı bir sistem yaratılarak, blockchain’de saklanabilir. 

Dijital Kimlikler 

Blockchain, dijital kimliklerin merkeziyetsiz ve dijital bir biçimde barındırılmasına imkan sağlamaktadır. 

Veri Paylaşımı

Blockchain, merkeziyetsiz ağ içerisinde verilerin yönetilmesine imkan sağlamaktadır. 

Telif Hakkı ve Kullanıcı Koruması

Blockchain, telif hakkı yasalarının adil olmasını sağlamaktadır.

Dijital Oylama

Blockchain’in dijital oylamalarda kullanılması ile hile olasılığı ortadan kaldırılarak şeffaf, güvenli ve merkeziyetsiz oylama yapısı oluşturulabilir.

Gayrimenkul, Arazi ve Otomobil Tapu Devirleri

Blockchain, gayrimenkul, arsa ve otomobil alım satımlarında kullanılabilir. Blockchain, tapu işlemlerinin hızlanmasına, maliyetin minimuma indirilmesine ve güvenliğin artırılmasına imkan sağlamaktadır. 

Gıda Güvenliği

Blockchain ile, gıda ürünleri ilk aşamasından itibaren takip edilebilirdir. Blockchain, gıda ürünlerinin kaynağı izlenebilir ve güvenliğini sağlamak için kullanılabilir.

Değişmez Veri Yedekleme

Blockchain, verileri yedekleme alanında kullanılabilir bir teknolojidir. 

Vergi Düzenlemesi ve Uyum

Blockchain, vergi düzenlemeleri ya da uyum alanlarında kullanılabilir. Vergi bilgilerinin doğruluğu, vergi kaçakçılığını en aza indirmek ya da vergi ödemeleri gibi işlemlerde blockchain teknolojisinden yararlanılabilir.

İşçi Hakları

Blockchain, tüm dünyadaki işçilerin haklarını güçlendirmek amaçlı kullanılabilir. Çalışanların ödemesi, çalışma zamanı ve yan hakları için kayıt tutma amaçlı kullanılabilir.

Tıbbi Kayıt Tutma

Blockchain, tıbbi kayıt tutma alanında, hasta bilgilerini güvenli bir şekilde saklamak ve paylaşmak amaçlı kullanılabilir.

Silah Takibi

Blockchain teknolojisi sayesinde hükümetler, ateşli silahların takibini değiştirilemez ve şeffaf bir şekilde yapabilir.

Vasiyet veya Miraslar

Fiziksel bir vasiyet yerine dijital olarak blockchain ağında yaratılarak saklanabilir ya da miras dağıtımını belirli kriterler baz alarak yapılabilir.

Hisse Senedi Alım Satımı

Blockchain, hisse senedi alım-satım işlemlerinin verimliliğini, güvenliğini ve şeffaflığını geliştirebilmek, uzun bekleme süreleri ortadan kaldırma gibi işlemler için kullanılabilir.

İnternet Ağlarındaki İşleri Yönetme

Blockchain, internete bağlı olan cihaz ya da hizmetlerin yönetimini iyileştirmek için kullanılabilir.

Enerji Vadeli İşlemleri Ticaretini ve Uyumluluğu Hızlandırma

Blockchain, enerji alanında hız, uyumluluk ve şeffaflığını yükseltmek amaçlı kullanılabilir.

Eşyalara Erişimi Güvence Altına Alma

Blockchain’de kullanılan akıllı sözleşmeler özelleştirilebilmektedir. Blockchain sayesinde herhangi bir araç, bina ya da ekipman güvence altına alınabilir.

Reçeteli İlaçların Takibi 

Blockchain, reçeteli ilaçların takibini ve gözetimini şeffaf bir şekilde yapmaya imkan tanımaktadır. 

Bankacılık ve Finans Sektörü

Blockchain teknolojisi sayesinde, bankacılık ile finans alanında zaman ve para tasarrufu sağlanabilir. Blockchain ile üçüncü taraflar ortadan kaldırılabilir. Bu durum, transfer ücretleri minimuma indirilmesi ve zamandan tasarruf edilmesini sağlamaktadır.

Nesnelerin İnterneti (Internet of Things)

Blockchain, Nesnelerin İnterneti (IoT) sayesinde, farklı nesnelerle veri alışverişini mümkün kılar ve aynı zamanda entegre halinde olmalarını da sağlar.

Oyun Sektörü

Blockchain, kripto alt yapılı oyunlar için merkeziyetsiz ödeme yöntemlerinde kullanılabilir. 

Sağlık Sektörü

Blockchain üzerinde hasta bilgileri depolanabilir ve bu bilgilere dünyanın her yanından dijital bir şekilde erişilebilir. 

Lojistik Sektörü

Blockchain, lojistikte ürünlerin hareketini izlemek ya da tedarik akışının devam ettirilmesi gibi durumlar için kullanılabilir ve bu sektörün geliştirilmesinde önemli bir rol oynayabilir.

Devlet Kurumları

Blockchain teknolojisi, ulusal ya da yerel yönetimlerin, bütün vatandaşların doğum ve ölüm tarihleri, medeni durumu ya da mülk devirleri gibi birçok kaydı güvenli ve düzenli bir şekilde barındırılmasına imkan tanır.

E-ticaret Pazarı

Blockchain; sağladığı güvenlik, şeffaflık ve merkeziyetsizliği ile e-ticaret sektöründe önemli bir devrim yaratabilir. Kişiler söz konusu ürünü tedarik zincirinin başından sonuna kadar gözlemleyebilir. Ürün sahibi olan kişiler ise, blockchain’de saklanan veriler sayesinde orjinalliğini kontrol edebilir.

Ulaşım Sektörü

Blockchain, verimlilik oranını yükselterek, maliyet oranını azaltarak ve daha şeffaf bir şekilde ulaşım sektöründe çalıştırılabilir. Havayolu ya da araç kiralama şirketlerinin kayıp eşyaları bulması, konum verileri gibi alanlarda blockchain’den yararlanılabilir. 

MetaChain Nedir?

Blockchain, merkeziyetsizliğin önemli parçaları olan node’lar (düğümler), MetaChain’in sunduğu hibrit madencilik mekanizması ile desteklenmektedir. MetaChain ağının bu özelliği dağıtıklığın hızlı bir şekilde ilerlemesine imkan tanır. 

MetaChain, dünyanın 3 kıtasında farklı yerlerde bulunan 19 MetaMiner node ile çalışmaktadır. Metatime’ın sunduğu sabit ana node’lar, sorunsuz bir şekilde devam etmektedir ve bunların sayısı, yüz binlere kadar ulaşabilir. 

Sadece bir blockchain geliştirmesi ile sınırlı kalmayan Metatime, blockchain performansını yükseltecek, network gecikmelerini minimuma indirecek ve TCP (iletim kontrol protokolü) protokollerinin sınırlarını aşacak geliştirmeler sağlamaktadır. İleri teknolojiler ile MetaMiner node’lar entegrasyon sürecini 100 milisaniyenin altına düşürmüştür.