Kripto varlıklar bir değişim aracı olarak bilinir. Nakit para gibi alım satım işlemlerinde kullanılabilir. Kripto varlıklar, fiat (itibari) para birimleri karşılığında alınıp satılabilir. Kripto varlıklar, hükümetler ve merkez bankaları gibi otoriteler tarafından yönetilmez. Kripto varlık birimleri blockchain teknolojisi sayesinde merkezi olmayan bir ağda üretilir ve sürdürülür.

Blockchain ağında gerçekleştirilen tüm işlemler, dağıtık defter üzerinde saklanır. Barındırılan verilerin her ağ katılımcısında bir kopyası bulunur, bu sayede ağ üzerinde gerçekleşen işlemlerin takibi daha kolay ve daha şeffaftır. Bilgilerin dağıtık bir şekilde tutulması, güvenlik açısından büyük önem taşır.

Kripto varlıklar, banka veya kurum gibi aracıları ortadan kaldırarak, çevrimiçi para transferine imkân sağlar. Blockchain, merkeziyetsiz bir yapıdadır. Kripto varlıklar ise blockchain üzerinde oluşturulan dijital varlıklardır. Kripto varlıklar merkezi otoriteler tarafından kontrol edilemezler. İsteyen her kullanıcı, kripto varlık alım satım ve eşler arası (P2P) para gönderme gibi işlemleri sağlayabilir. Kripto varlıklara öncülük eden isim Bitcoin’dir. Bitcoin (BTC), 2009 senesinde Satoshi Nakamoto adı altında kişi veya kişiler tarafından, açık kaynak kodlu bir yazılım olarak piyasaya sürülen ilk kripto varlık birimidir.

Kripto Varlıkların Özellikleri Nelerdir?

Kripto varlıklar birçok özelliğe sahiptir fakat asıl olması beklenen 6 özellik şunlardır:

• Merkeziyetsizlik,
• İşlem ve sahip kayıtları,
• Yeni arz oluşturma kuralları,
• Kriptografik tekniklerle birlikte sadece sahibin ispat edebildiği sahiplik profili,
• Kripto varlığın yalnızca sahibin isteğiyle değiştirilebilmesi,
• Aynı anda birden fazla işlem yapılması durumunda sadece bir işlemin gerçekleşmesi.

En Popüler Kripto Varlık Birimleri Nedir?

En popüler kripto varlıklara, Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve Ripple (XRP) şeklinde örnek verilebilir:

Bitcoin (BTC) Nedir?

Bitcoin (BTC), bir teknik makale ile Ocak 2009 tarihinde yayınlanan ilk kripto varlık birimidir. Bitcoin, Satoshi Nakamoto adı altında kişi veya kişiler tarafından açık kaynak kodlu bir yazılım olarak piyasaya sürülmüştür. Uçtan uca elektronik ödeme sistemi olan Bitcoin, “birinci nesil blockchain” olarak adlandırılır.

Bitcoin, aracıları ortadan kaldırarak eşten eşe yapılan transferlerde kullanılan kripto varlık birimidir. Yapılan işlemler, kriptografi tekniğiyle doğrulanarak blockchain ağındaki deftere kaydedilir.

Ethereum (ETH) Nedir?

Ethereum (ETH), ERC-20 standardına sahip, merkezi olmayan ve açık kaynak koduna sahip bir blockchain’dir. Ethereum, en büyük altcoin olarak bilinir. Ethereum 2013 senesinin sonlarına doğru kripto varlık araştırmacısı ve programcısı olan Vitalik Buterin tarafından ortaya atılmıştır. Ethereum blockchain’i üzerinde çıkarılan kripto varlık birimi Ether veya ETH olarak adlandırılır.

Ripple (XRP) Nedir?

Ripple (XRP), finansal işlemlerde bir dijital ödeme ağı olarak işlev gören blockchain’dir. Ripple, bankacılık sistemini geliştirme odaklı çalışır. Ripple, transferleri hızlı ve düşük maliyet ile gerçekleştirebilmek için standart protokolle bağımsız banka ve ödeme sağlayıcılarından oluşturulan ağı birbiriyle entegre eder.

Kripto Varlıkların Çalışma Prensipleri Nelerdir?

Kripto varlık birimleri, blockchain teknolojisi ile üretilen ve sürdürülen dijital varlıklardır. Blockchain üzerinde sağlanan işlemler, herkes tarafından görüntülenebilir ve doğrulanabilirdir. Blockchain teknolojisi; kripto varlıklar, sağlık sektörü, devlet kayıtları, tedarik zincirleri ve gizlilik gibi birçok farklı alanda kullanılır.

Dağıtık defter, verilerin ağdaki tüm bilgisayarlara kopyalanarak dağıtılmasıdır. Ağdaki bilgisayarlar tarafından devamlı olarak blockchain’deki işlemlerin doğruluğunu kontrol eder ve bu yüzden hack’lemek ya da çalınabilecek bir veri tabanı yoktur.

Kripto Varlık Birimlerinin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Kripto varlıklar, bankalar gibi merkezi aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak, kişilerin zamandan tasarruf etmesini ve fazla transfer ücretleri ödemesinin önüne geçer. Kripto varlık birimleri, blockchain ağında çalışır ve bu kripto varlıkların merkeziyetsiz bir ağda üretildiğini gösterir.

Kripto varlıklar, banka ya da kurum gibi bir aracıya ihtiyaç duymadan, iki kişi arasında anonim bir şekilde para transferini mümkün kılar. Kripto varlık birimleri ile yapılan işlemler, standart işlemlere göre daha hızlıdır. Kripto varlıklarda transfer işlemleri genel ve özel anahtarlar sayesinde güven altına alınır.

Kripto varlıklar kötü niyetli kişiler tarafından illegal işlemler, kara para aklama ya da yasa dışı satın alma gibi benzeri faaliyetler için kullanılabilir. Blockchain güvenli bir yapıya sahiptir ancak borsalar veya cüzdanlar gibi havuzlar saldırıya uğrayabilir.

Kripto Varlıkların Riskleri Nelerdir?

Her alım satım aracında olduğu gibi kripto varlıkların da bir takım riskleri bulunur. Bu risklerden bazıları şunlardır:

• Kullanıcı Riski
• Düzenleyici Riskleri
• Karşı Taraf Riskleri
• Yönetim Riskleri
• Programlama Riskleri
• Kripto Varlık Transfer Riski

Kullanıcı Riski

Geleneksel finansta para gönderimi gerçekleştirdikten sonra para birimi işlemi tersine çevrilebilir ya da iptal edilebilir fakat bu durumda kripto paralarda mümkün değildir. Bazı tahminlere bakıldığında kayıp şifreler ya da yanlış gönderim adresleri sebebiyle Bitcoin’lerin yaklaşık beşte birine erişim sağlanamıyor.

Düzenleyici Riskleri

Birçok hükümet kripto para birimleri düzenleyicilerinin menkul kıymetlerinin, para birimlerinin ya da her ikisinin düzenleme çalışmalarında halen belirsizlik yaşıyor. Ansızın gerçekleşecek bir düzenleyici baskı ile kripto para birimlerinin satılması zorlaşabilir veya piyasa genelinde bir fiyat düşüşü yaşanabilir.

Karşı Taraf Riskleri

Borsalar ya da diğer varlık saklayıcıları birçok yatırımcı ve alım satım yapan kişilerin kripto paralarını saklamak için güven duydukları yerlerdir. Bu durum üçüncü taraflar tarafından gerçekleşebilecek hırsızlıklara ya da bireylerin yatırımlarını kaybetmesine sebep olabilir.

Yönetim Riskleri

Kripto para birimleri günümüzde sıkça kullanılmaya başladı fakat düzenlemelerinde hala bir tutarsızlık söz konusudur. Aldatıcı ya da etik olmayan yönetim uygulamalarına karşı henüz çok fazla bir önem alınamadı. Yatırımcıların birçoğu yönetim ekipleri tarafından ürünlerini geri alamadığından yüklü miktarda para kaybı yaşadılar.

Programlama Riskleri

Otomatik akıllı sözleşmeler birçok yatırımcı veya borç verme platformu tarafından kullanıcıların işlemlerini gözlemlemek ve işlemleri kontrol etmek amacıyla kullanılır. Fakat bu programlarda gerçekleşebilecek herhangi bir hata veya saldırı durumunda bireyler yatırımlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Kripto Varlık Transfer Riski

Kripto varlıklar dijital cüzdanlarda saklanır. Blockchain üzerindeki cüzdanlara aktarılan kripto paralardan tamamıyla kullanıcılar sorumludur. Para aktarma durumunda gerçekleşecek yanlış aktarımlardan, bilgilerin eksik ya da yanlışlığından, tutar miktarının yanlış girilmesi vb. gibi durumlardan kullanıcılar sorumlu tutulur. İşlemler gerçekleştikten sonra talimatlar iptal edilemez ve geri alınamaz.

Kripto Para Birimi ile Güvenli Bir Şekilde Yatırım Yapmanın İpuçları

Kripto para birimleri ile güvenli bir şekilde yatırım gerçekleşmek için bu dört ipucu işe yarayabilir.

Kendi Araştırmanızı Yapın (Do Your Own Research)

Kripto varlıklarla yatırım yapmadan önce yatırım yapmak istenen borsaların, kripto para birimlerinin ya da şirketlerin öncelikle araştırılması gerekir. Akıllı sözleşmelere, Whitepaper’lara ve hakkındaki incelemelere bakılarak bilgi sahibi olunabilir. Böylelikle daha güvenli bir şekilde yatırım sağlanır.

Kripto Varlıklarınızı Nasıl Saklayacağınızı Bilin

Kripto varlıklar borsalarda veya dijital cüzdanlarda saklanabilir. Farklı türde dijital cüzdanlar bulunur ve her biri avantajlara, teknik gereksinimlere ve güvenliğe sahiptir. Yatırım için yapılan araştırmalar gibi kripto varlıkların saklanacağı yerlerin araştırmasını da yapmak gerekir.

Yatırımlarınızı Çeşitlendirin

Kripto varlıklarla bir diğer kripto para birimine yatırım yapmak için bilinenin aksine diğer varlıkları da araştırmak gerekir. Çeşitlendirme yatırım için iyi bir strateji olarak bilinir. Örneğin, sadece Bitcoin hakkında bilgi sahibiyseniz araştırarak ve incelemelere bakarak diğer varlıklardan da haberdar olmalısınız. Yüzlerce seçenek arasından sadece birine bağlı kalmadan daha verimli bir yatırım gerçekleştirilebilir.

Oynaklık (Volatility) İçin Hazırlanın

Kripto para piyasaları sıkça değişiklik gösterir. Bu sebepten gerçekleşebilecek yükseliş ve düşüşlere karşı temkinli olmak gerekir. Oynaklığın getirmiş olduğu bu tarz değişikliklere karşı yatırımınızı koruyamamaktan çekince duyuyorsanız kripto para birimi yatırımı için iyice düşünmeniz gerekebilir.

Kripto Para Cüzdanları Nelerdir?

Kripto para cüzdanları halka açık olan ve özel anahtarlarla birlikte blokchain ağı üzerinde kullanıcıların dijital varlıklarını saklamak için kullandıkları cüzdanlardır. Her kullanıcı bu cüzdanlar içerisinde bir hesap kimliğine sahiptir. Bu kimlikler, kullanıcıların eşler arası yani Peer to Peer (P2P) iletişim kurarak birbirlerine dijital varlıklarının transferinin gerçekleştirmesine yardımcı olur. Kripto para cüzdanlarının bilindik iki türü vardır. Bunlar; sıcak cüzdan ve soğuk cüzdandır.

Kripto Varlıklarda Sıcak Cüzdan ve Soğuk Cüzdan

Sıcak Cüzdan (Hot Wallet)

İnternet aracılığıyla kullanılan kripto varlık cüzdanlarına sıcak cüzdan denir. Sıcak cüzdanlar dijital varlıkların alınıp satılmasını sağlar ve varlık hesabındaki token miktarını gösterir. Genellikle bir mobil ya da masaüstü cüzdan olarak bilinir. Sıcak cüzdanlar sayesinde kullanıcılar dijital varlıklarını hızlı ve kolay bir şekilde erişim sağlarlar. Fakat beraberinde çevrimdışı cüzdanlarla karşılaştırıldığında sıcak cüzdanlar siber saldırılara ya da bilgisayar korsanlığına karşı daha risklidir. Ayrıca sıcak cüzdanlar hız ve kolaylık açısından Airdrop almak için daha fazla tercih edilir.

Soğuk Cüzdan (Cold Wallet)

Soğuk cüzdanlar herhangi bir ağa bağlı olmayan ve çevrimdışı olarak kullanılan dijital varlık cüzdanlarıdır. Soğuk cüzdanlar bir ağa bağlı olmadan çalıştığı için siber saldırılara ve bilgisayar korsanlığına karşı daha güvenilir bir seçenektir. Fiziksel bir cihaz olan soğuk cüzdan, ayrıca içerisindeki özel anahtarları oluşturmak için rastgele sayı üreticilerine sahiptir. İnternete bağlı olmadıklarından dolayı soğuk cüzdanlar sıcak cüzdanlar gibi kullanım açısından çok pratik değildir. Fakat sağladıkları yüksek güvenlik ile yatırımcılar -özellikle uzun vadeli- tarafından daha çok tercih edilir.

Kripto Varlık Nasıl Alınır?

Kullanıcılar kripto varlık sahibi olabilmek için kripto para alım satım platformlarından yararlanabilir. Kripto alım satım platformlarında kripto para işlemleri, itibari para birimleri (Fiat Currency) kullanılarak gerçekleştirilir. Bu platformlar kullanıcılar arasında bir aracıdır. Alım satım platformlarında kullanıcılar tarafından verilen emirler birbiriyle eşleştiğinde kripto para transfer işlemi tamamlanmış olur.

Bir diğer kripto para alma yöntemlerinden biri madenciliktir. Kripto varlık madenciliği, donanımlı ve özel bilgisayarlar aracılığıyla kriptografik matematik problemlerinin çözülmesi karşılığında kripto para kazanma durumudur. Süreç devam ettikçe, matematik problemleri çözülerek blokchain üzerindeki bloklar tamamlanır ve doğrulanır. Bu sayede gerçekleşen işlemlerin kayıtlarının blockchain’e aktarımı sağlanır. Kripto para madenciliği ile uğraşan kişilere madenci (miner) denir. Madenciler, madencilik görevlerini yerine getirerek yeni blockchain işlemlerinin doğrulanmasını ve bunların zincire kaydolmasına olanak sağlar. Kriptografik hash (karma) algoritmaya bağlı zor matematik problemlerini çözmek için yüz binlerde madenci rekabet halindedir. Doğrulanmamış işlemlerin bir listesi oluşturulur. Geçerli ve en doğru hash değerini bulan madenci, blok ödülünü kazanmış olur.

Kripto Varlık Madenciliği Nedir?

Kripto varlık birimlerinin çoğu, merkezi olmayan bilgisayar ağları sayesinde madencilik ile üretilir. Madenciler, blockchain’de sağlanan yeni işlemlerin her birini doğrulayarak ağ üzerine ekler ve bu sayede ağın güvende kalması sağlanır. İsteyen kişiler, internet hızına ve bilgisayar gücüne bağlı olarak madencilik yapabilmektedir ancak bu bilgisayarlar fazla enerji tüketimine sebep olur bu yüzden de maliyeti yüksektir.

Kripto Varlık ve Volatilite

Volatilite (oynaklık) bir yatırım aracının risklerini ölçmek için de fayda sağlar. Kısa bir süre içerisinde bir kripto varlığın fiyatı hızla değişiklik gösteriyorsa, bu kripto varlık yüksek volatilite sahibidir. Eğer uzun süre içerisinde varlık değeri yavaş değişiklik gösteriyorsa, bu kripto varlık düşük volatilite sahibidir. Volatilite yüksek ise varlığın ani fiyat değişimi riskinin yüksek ve volatilite düşük ise varlığın ani fiyat değişimi riskinin düşük olduğu çoğu zaman gözlemlenebilir.

Kripto Varlık ile Neler Yapılabilir?

Kripto varlıkların kullanıldığı birçok alan vardır. Yapılabileceklere örnek olarak şunları sıralayabiliriz:

Alışveriş: 8000’den fazla küresel satıcıdan kripto varlık ile alışveriş gerçekleştirilebiliyor.

Bağış: Günümüzde birçok kuruluş Bitcoin ve benzeri kripto varlıklarla bağış yapılmasına olanak tanıyor.

Bahşiş: Bazı çevrimiçi içerik üreticilerine, yazarlara, müzisyenlere veya kripto paranın ödeme yöntemi olarak kullanıldığı işletmelerdeki bireylere kripto varlıklar ile bahşiş verilebiliyor.

Seyahat: Kripto varlıklar belirli bir ülkeye bağlı değildir. Bu sebepten döviz almak için para bozdurma durumundaki ücretlerden kripto varlıklar sayesinde tasarruf sağlamak mümkündür.

Sanal oyun: Sanal oyun dünyasında kullanıcılar kripto varlıkları ile kendi mülklerini, avatar kıyafetlerini, oyun içi zırh ve silahlarını kısaca her türlü öğeyi satın alıp satabilirler.

Metatime Coin Nedir?

MetaChain ağı üzerinde oluşturulan Metatime Coin (MTC), 10 milyar adet sınırlı arza sahiptir ve MetaChain ekosisteminin yerel kripto varlık birimidir. Metatime Coin (MTC), MetaChain ağında geliştirilen bütün ürün ve işlemler de kullanılmak için tasarlanmıştır. 

Metatime Coin, kullanıcıların her ihtiyacına yönelik beklentileri karşılayabilmek için belirli havuzlara dağılımı gerçekleştirilerek, hem transfer hem de sabit yakım formülleri ile kurgulanmıştır. MetaChain ağının yerel varlığı MTC, bünyesinde geliştirilen ürünler için önemli bir role sahiptir.

Metatime, temel değerleme yapısı ve gelecek kurguları göz önüne alınarak tasarlanan bir Tokenomics yapısına sahiptir. Yatırımcıları düşünülerek tasarlanan bu yapıda, sağlanan yatırımlar garanti altına alınarak maksimum kâr elde edilmesi sağlanır.

Metatime, MetaExchange’de yapılan bütün işlemlerden, kendi komisyonlarıyla düzenli bir şekilde Metatime Coin satın alarak ve MetaChain ile MetaExchange sayesinde arz kısıtlamasına giderek Metatime Coin’in değerlenmesini sağlar.