IDO kavramı, proje geliştiricilerin veya kurumların, yerel kripto varlık birimlerini ilk defa satışa sunarak fon toplamalarını sağlayan ve yatırımcıların kripto varlık birimine erkenden sahip olmasına imkân tanıyan kitlesel fonlama şeklidir. Initial DEX Offering kavramının Türkçe karşılığı, “İlk DEX Teklifi” şeklindedir.
IDO, bir çeşit ICO’dur. ICO ile aynı amaca hizmet eden IDO’lar, diğer ICO’lara kıyasla daha güvenli kabul edilir ve bazı farklılıkları bulunur. IDO’lar, ICO’larda yaşanan farklı güvenlik problemlerine karşı ortaya atılmıştır. IDO’da, tüm satışlar bir aracı tarafından gerçekleştirilir. ICO’larda ise böyle bir durum söz konusu değildir.
IDO Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
2019 yılında merkeziyetsiz alım satım platformları ortaya çıkmıştır. Bu platformlar kısa bir süre içerisinde popüler hale gelmiştir. Merkeziyetsiz alım satım platformları, başka bir deyişle DEX’ler, merkezi alım satım platformlarına bir alternatif oluşturdu. ICO’larda yaşanan bazı güvenlik problemleri ve IEO’ların (Initial Exchange Offering) karmaşıklığı IDO’ların geliştirilmesine neden oldu.
IDO’lar merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir. Bu teklifler, bir kripto varlık biriminin ilk satışını yapılmasıyla yatırım toplamak için kullanılan bir platform olarak kullanıldı.
IDO’ların Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
IDO’lar, DEX’ler üzerinde gerçekleştirilen bir satış modelidir. IDO’ların bazı avantajları bulunur. Bu avantajlar şunlardır:
- Merkezi olmayan bir yapıda olduklarından dolayı, satış sürecinde merkezi bir otorite bulunmaz.
- Yatırımcılar anonim bir şekilde cüzdan bağlayarak katılım gösterebilir.
- DEX’ler, CEX’lere kıyasla daha az maliyetlidir.
IDO tekliflerinin bazı dezavantajları ise şu şekildedir:
- DEX’ler, CEX’lere göre daha az işlem hacmine sahiptir. Bu durum fiyat manipülasyonları daha mümkün hale getirir.
- Genellikle DEX’ler, CEX’lere kıyasla daha az likidite oranına sahiptir.
IDO ve ICO Arasındaki Farklar Nelerdir?
IDO ile ICO arasındaki en temel fark, ICO’ları belli projelerin yürütmesi, IDO’ların ise merkeziyetsiz alım satım platformları tarafından yürütülmesidir. Merkeziyetsiz platformlar, IDO’lar ile satışa çıkarılacak dijital varlıkları inceler ve güvenilirliğini kontrol eder. ICO’larda ise bu durum söz konusu değildir. ICO tekliflerinde yatırımcıların varlıkları, akıllı sözleşmeler ile proje tarafından kontrol edilir. IDO tekliflerinde ise, bunların yönetim şekli platformlara bağlıdır.
IDO’ların bir başka avantajı ise ilgili proje varlıklarının hızlıca listelenmesidir. IDO gerçekleştiğinde, ilgili dijital varlık merkeziyetsiz alım satım platformlarında listelenir. ICO süreçlerinde ise satın alınan kripto varlık birimlerinin listelenmesi için bir süre beklenir veya varlıklar bir alım satım platformunda hiç listelenmeyebilir.
IDO ve IEO Arasındaki Farklar Nelerdir?
IEO, merkezi kripto varlık platformları tarafından tercih edilen bir ilk coin satış sürecini ifade eder. IEO’larda satışa sunulacak dijital varlıklar, platformlar tarafından detaylı bir güvenlik incelemesine sokulur. IEO düzenleyen platformlar, ilgili projenin kripto varlık birimini listeleyeceğine dair yatırımcılara taahhüt verir. IDO’yu IEO modelinden ayıran en önemli fark, merkeziyetsiz platformlara dayanmasıdır.
IDO’larda, IEO’lar kadar detaylı bir inceleme sağlanmaz. Geliştiriciler, IDO modelini sıklıkla tercih eder. Bunun sebebi ise daha basit bir yöntem olarak görülmesidir. IEO’larda ise, katılımcılar detaylı bir güvenlik incelemesine tabi tutulur. IEO modellerinde, ilgili dijital varlığın bir platformda listeleneceğinin güvencesi kullanıcılara verilir. Bu sebeple ICO’lara kıyasla IEO’lar daha güvenli bir liman olarak görülür.
IDO gerçekleştiğinde ilgili dijital varlık anında bir DEX üzerinde listelenir. IEO’lar, merkezi platformlar tarafından gerçekleştirildiği için katılımcıların kimlik bilgileri platform tarafından talep edilir. IDO’lara ise sadece dijital bir cüzdan bağlayarak anonim bir şekilde katılım sağlanabilir.
