İtibari paralar gibi kripto varlık birimleri de küçük parçalara ayrılabilir. Ethereum’un yerel para birimi olan ETH, Gwei ile belirtilir. ETH’nin bir birimi “Gwei” olarak adlandırılır. 1 ETH, 1.000.000.000 gwei’ye eşittir. Gwei, Ethereum blockchain’inde gas ücretlerini (işlem ücreti) belirtmek amaçlı kullanılır. Ethereum.org sayfasında verilen örneğe göre; gas ücreti 0,000000001 ether tutarındaysa, bu 1 Gwei olarak kabul edilir.
Gwei kelimesi, “giga-wei” anlamını taşır ve ismini b-money’in kurucusu ve bilgisayar programcısı olan Wei Dai’den almıştır. Gwei, “Nanoether” olarak da bilinir ve Ethereum ağında gas fiyatlarını belirlemek için kullanılır. Ağda yapılan işlemin gerçekleşmesi için zaman gereklidir. İşlemlerin gerçekleştirilme hızını yükselten şey ise, gwei’dir. Gas ücretleri, Ethereum ağındaki işlemleri işlemek ve onaylamak için gerekli olan madenci veya doğrulayıcılara, kullanıcılar tarafından sağlanan ödemelerdir. Gwei’ye örnek olarak, “Satoshi” verilebilir. Satoshi, işlem hacmi açısından en büyük Bitcoin’in en küçük birimidir. 1 adet Ethereum, 1 milyar Gwei’ye eşittir.
İşlem Ücreti (Gas Fee) Nasıl Hesaplanır?
Ethereum blockchain’inde bir işlem yapılmak istendiğinde, kullandığınız cüzdan işlemin gerçekleştirilmesi için gerekli olan gas ücretini otomatik bir şekilde tahmin eder. İşlemin hızlı gerçekleştirilmesini istiyorsanız, daha yüksek işlem ücreti ödeyebilirsiniz. Gas ücretleri, ağın yoğunluğuna göre değişkenlik gösterebilir. Ağın yoğunluğu etherscan veya gas tracker gibi siteler aracılığıyla kontrol edilebilir.
İşlem ücretinin hesaplama formülü şu şekildedir:
Gas Fee = Gas Maliyeti x Gas Ücreti
Ethereum Gas Ücreti Nedir? Gas ve Gwei
Ethereum, kullanıcıların aracısız bir şekilde kendi aralarında işlem yapabilmesi için kullanılan bir blockchain’dir. Gwei ise, Ethereum blockchain’inde kullanılan Ethereum’un küçük bir birimidir. Gas ücreti veya gas fee, Ethereum ağındaki işlemleri işlemek ve doğrulamak için madencilere ya da doğrulayıcılara (validatör) kullanıcılar tarafından tahsis edilen ödemelerdir. Gas ücretleri, gwei ile belirtilir.
Gas, Ethereum blockchain’indeki bir fiyatlandırma mekanizması olarak tanımlanabilir. Bu mekanizma, kullanıcılar bir işlem sağladığında ya da bir akıllı sözleşme işlemi yaptığında ücretlerin hesaplanmasını sağlar.
Ethereum’un birimleri çeşitli isimlere sahiptir ve bu takma adlar şu şekildedir:
- Wei (Wei): B-money’in yaratıcısı ve Bitcoin (BTC) öncülü olarak bilinen Wei Dai’den esinlenilmiştir.
- Babbage (Kwei): Otomatik hesaplama motorlarını yaratan matematikçi, filozof, mucit ve makine mühendisi Charles Babbag’den almıştır.
- Lovelace (Mwei): İlk algoritmayı yayınlayan matematikçi, yazar ve bilgisayar programcısı olan Ada Lovelace’dan esinlenişmiştir.
- Shannon (Gwei): Matematikçi, kriptograf ve kripto analizcisi Claude Shannon’dan almıştır.
- Szabo (Twei): Dijital sözleşmeler ve dijital para birimi sektöründeki önemli araştırmalarıyla bilinen bilgisayar bilimcisi, hukuk bilgini ve kriptograf Nick Szabo’dan türetilmiştir.
- Finney (Pwei): Bilgisayar bilimcisi ve kriptograf Hal Finney’den almıştır.
- Buterin (Eter): Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin’den esinlenilmiştir.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Ethereum, 2021 senesinde Londra Güncellemesi diye isimlendirilen ve ETH gas ücretlerinin hesaplanmasını etkileyen bir yükseltme gerçekleştirdi. Londra güncellemesinin gas ücretlerini nasıl etkilediğine aşağıda yer verdik.
Londra Güncellemesinden Önce
ETH gas ücretleri, Londra Güncellemesinden önce şu şekildeydi:
- X kişisi, farklı bir kişiye 1 ETH göndermek için işlem başlattığında, gas limiti 21.000 birim olarak belirlenir ve gas maliyeti 200 Gwei olarak ayarlanır.
- Toplam ücret ise şu şekilde bulunur: Gas limiti x gas fiyatı. Yani 21.000 x 200 = 4.200.000 gwei, 0,0042 ETH'ye eşit şekilde çıkacaktır.
- İşlem sona erdiğinde, X Kişisi toplamda 1,0042 ETH göndermiş sayılır. ETH gönderilen kişi ise, 1,0000 ETH sahibi olurken, madenciye 0,0042 ETH tahsis edilir.
Londra Güncellemesinden Sonra
Londra güncellemesi, gas ücretlerini ağ katılımcıları için daha tahmin edilebilir hale getirerek basitleştirmeyi amaçlar. Güncellemeyle birlikte ETH’nin üretimini dengelemede yardımcı olacak yakım (burning) mekanizması da çıkarıldı. Taban ücret yakılır ve kişilerin işlemler için öncelikli bir bahşiş vermeleri beklenir. İşlemlerin gerçekleştirilmesini bahşiş tutarları etkileyebilir. Birçok dijital cüzdanda bahşişler, otomatik bir şekilde belirlenir.
Londra Güncellemesinden sonra ETH gas ücretleri aşağıdaki gibi hesaplanır.
- X kişisi, Y kişisine 1 ETH göndermek için bir işlem başlattığında Gas limiti, 100 gwei taban ücretle 21.000 birimdir. X kişisi 10 gwei'lik bir bahşişte vermiş olur.
- Hesaplama formülü, Gas birimleri (limit) x (Taban ücret + bahşiş) şeklinde değişebilir. Bu senaryoda gas ücreti, 21.000 x (100 + 10) = 2.310.000 gwei yani 0,00231 ETH olacaktır.
- İşlem bittiğinde, X Kişisi 1,00231 ETH göndermiş olacaktır. ETH gönderilen kişi 1 ETH alırken, madenci 0,00021 ETH alır ve 0,0021 ETH ise yakılır.