WebSocket, bir iletişim protokolü olarak tanımlanan bir protokoldür. İstemci ve sunucunun birbiri ile bağlantı kurmasına ve veri akışını sağlamasına izin verir. Sunucu istemciden bir HTTP istediği aldığında kabul ederse, bir oturum oluşur. İstemci ve sunucu arasındaki bağlantı, istemci veya sunucu tarafından sonlandırılıncaya kadar canlı kalır. Başka bir ifadeyle istemci veya sunucudan herhangi biri bağlandığı kapattıktan son bağlantı her iki taraftan da sonlandırılır. WebSocket aynı zamanda istemci ve sunucu arasında açık bir bağlantı olarak da açıklanabilir. WebSocket güvenlik duvarı üzerinde bir port açılması ve web sunucusu kurulduktan sonra kullanılabilir.
WebSocket Neden Kullanılır?
WebSocket HTTP tabanlı teknolojinin sınırlamalarının önüne geçmek amacıyla geliştirilmiştir.
HTTP protokolü, istemci tarafından bir kaynağın istenmesi ve sunucunun istemciye istenen verilerle yanıt vermesi şeklinde tek yönlü iletişimi destekler. Başka bir ifadeyle istemci, sunucudan veri almak istediğinde talepte bulunmalıdır. WebSocket ise, UDP (User Datagram Protocol)’ye benzer bir yapıya sahiptir ve TCP (Transmission Control Protocol)’nin güvenilirliği ile mesaj veri tabanlı veri iletimine imkân sağlar.
WebSocket teknolojisi, gerçek zamanlı uygulamalar geliştirilmesini sağlar. İstemci ve sunucu arasında anlık iletişim kurulmasına yardımcı olur. Bu sayede, sunucuda bulunan verilerin anlık olarak istemciye iletilmesi ve istemcinin de gerçek zamanlı olarak veri göndermesi mümkün bir hale gelir.
Bir WebSocket’in ana avantajlarından biri, bağlantıların HTTP’den farklı olarak kendilerini süresiz bir şekilde sürdürme yeteneğine sahip olmasıdır. Ayrıca WebSocket kullanan web uygulamalarının gecikme durumunu en aza indirdiği bilinmektedir.
WebSocket Ne Zaman Kullanılır?
WebSocket birkaç uygulama üzerinde kullanılır:
- Gerçek zamanlı web uygulamaları
- Oyun uygulaması
- Sohbet uygulaması
Gerçek Zamanlı Web Uygulamaları
Gerçek zamanlı web uygulamaları, sunucu tarafından sürekli olarak gönderilen verilerin istemci tarafında anlık olarak görüntülenmesi için web soketlerini kullanır. WebSocket, bu verilerin sürekli olarak aynı bağlantı üzerinden itilip iletilmesine olanak tanır. Bu da web uygulamalarının performansını artırır ve daha hızlı bir iletişim sağlar. Sürekli ve gerçek zamanlı veri akışı, web uygulamasının kullanıcıya daha hızlı tepki vermesini, güncel bilgileri anında sunmasını sağlar.
Oyun Uygulaması
Oyun uygulamasında WebSocket kullanarak, kullanıcı arayüzündeki değişiklikler sayfayı yenilemeden gerçekleştirilebilir. Bu durum, kullanıcının oyun deneyimini kesintiye uğratmadan ve hızlı bir şekilde güncel bilgileri almasını sağlar. Oyun uygulamasında, kullanıcı arayüzünde görünen oyuncu konumu, skor gibi öğelerin değişimleri WebSocket üzerinden sunucuya iletilir. Bu değişiklikler sunucu tarafına işlenir ve diğer oyuncuların ve istemcilerin güncel bilgileri almasını sağlamak için geri gönderilir.
Bu yöntem ile sayfanın yeniden yüklenmesine gerek kalmadan, sadece değişen verilerin güncellenmesiyle oyunun akıcılığı artırılır. Örnek vermek gerekirse, bir oyuncunun pozisyonu güncellendiğinde, WebSocket aracılığıyla sunucuya bu bilgi iletilir ve diğer oyuncuların tarayıcılarında sadece ilgili oyuncunun pozisyonu güncellenir.
Sohbet Uygulaması
Sohbet uygulaması, kullanıcıların anlık olarak mesajlarını birbirleriyle paylaşabildiği bir iletişim platformudur. WebSocket, bu tür sohbet uygulamalarında kullanılarak, mesajların aboneler arasında iletilmesi, yayınlanması ve paylaşılması için tek bir bağlantının sürdürülmesini sağlar. Sohbet uygulamasında, kullanıcıların gönderdikleri mesajlar WebSocket üzerinden sunucuya iletilir. Sunucu, aldığı mesajları diğer abonelere iletmek için WebSocket bağlantısını kullanır. Bu sayede, her bir abone, gönderilen mesajları hemen alır ve sohbete katılan diğer kullanıcılarla anlık olarak iletişim kurabilir.
HTTP ve WebSocket Arasındaki Farklar Nedir?
HTTP ve WebSocket arasında bazı farklar vardır:
- İletişim modeli
- Bağlantı süresi
- Veri aktarımı
- İletişim yapısı
- Gerçek zamanlı iletişim
İletişim Modeli
HTTP, istemci ile sunucu arasında istemci tarafından sunucuya yapılan talepler ve sunucu tarafından istemciye gönderilen yanıtlar üzerine kurulu bir iletişim modeline sahiptir. İstemci, sunucudan veri almak için her seferinde bir talepte bulunmalıdır. WebSocket ise, başlangıçta HTTP ile başlar ancak ardından iki yönlü iletişim sağlayan bir kalıcı bağlantı oluşturur. Veri, sunucu tarafından istemciye sürekli olarak itilebilir veya istemci tarafından sunucuya gönderilebilir.
Bağlantı Süresi
HTTP, her talep için yeni bir bağlantı oluşturur ve her yanıt sonrasında bağlantıyı sonlandırır. Yani her iletişim için tekrar tekrar bağlantı kurulması gerekir. WebSocket ise başlangıçta HTTP bağlantısını kurduktan sonra kalıcı bir bağlantı sağlar. Böylelikle daha hızlı iletişim ve daha düşük ağ trafiği olur.
Veri Aktarımı
HTTP tek yönlü veri aktarımı sağlar. Sunucu, istemcinin taleplerine yanıt olarak veriler gönderebilir, ancak istemci verileri doğrudan sunucuya gönderemez. WebSocket ise iki yönlü veri aktarımına izin verir. İstemci ile sunucu birbirlerine sürekli olarak veri gönderebilirler.
İletişim Yapısı
HTTP, istemci tarafından sunucuya yapılan istekler ve sunucu tarafından istemciye gönderilen yanıtlar üzerine kuruludur. İletişim, talep-yanıt modeli üzerinden gerçekleşir. WebSocket ise, mesaj tabanlı iletişim sağlar. İstemci ile sunucu, birbirlerine doğrudan mesajlar gönderebilir ve alabilirler.
Gerçek Zamanlı İletişim
HTTP, gerçek zamanlı iletişim için uygun değildir. Her istemci tarafından yapılan talep ve yanıt süreleri nedeniyle iletişim gecikmeli olabilir. WebSocket ise, gerçek zamanlı iletişimi destekler. Veri, anında ve sürekli olarak iletilir. Böylelikle websocket gerçek zamanlı uygulamaların geliştirilmesini mümkün kılar.
Sonuç olarak, HTTP, tek yönlü talep-yanıt modeli üzerine kurulu bir protokoldür. WebSocket ise iki yönlü ve sürekli veri aktarımı sağlayan bir iletişim protokolüdür.
