Fiziksel cüzdanların aksine kripto varlık cüzdanları, kullanıcıların blockchain ağında bulunan varlıklarına erişim sağlamalarına yardımcı olan ve ağ ile etkileşimde bulunabilmeleri için gerekli olan genel ve özel anahtarları depolayan bir yazılımdır.
Sıcak ve soğuk cüzdan olmak üzere iki geniş kripto varlık cüzdan kategorisi bulunur. Sıcak cüzdan, internete bağlı olan bir cüzdandır. Soğuk cüzdan ise internete bağlı olmayan yani çevrimdışı bir cüzdandır. Soğuk cüzdan aynı zamanda donanım cüzdan olarak da adlandırılır.
Seed Phrase (Anahtar cümle), kripto varlık cüzdanın özel anahtarından kriptografik olarak oluşturulmuş olan bir kelime dizesini ifade eden kavramdır.
Seed Phrase, kullanıcıların varlıklarının kontrolünü ve varlıklarına erişimini sağlamak için oluşturulmuş olan 12 veya 24 kelimeden oluşan eşsiz bir ifadedir. Aynı zamanda kripto varlık cüzdanı kullanıcıları tarafından blockchain ağındaki varlıklarının sahipliğinin ve erişiminin geri kazanılması için kullanılır.
Kripto varlık cüzdanı içerisinde bir yazılım bulunur. Bu yazılım, kullanıcıların ihtiyaç duydukları durumlarda kullanmaları için Seed Phrase üretmek için vardır. Seed Phrase’in internete bağlı cihazlarda saklanması önerilmez. Bunun nedeni ise internete bağlı cihazların çevrimdışı cüzdanlara göre daha güvenilmez olarak kabul edilmesidir. Seed Phrase, sadece kripto varlıklar için kullanılmaz. Aynı zamanda bir token portföyünün kurtarılması için de kullanılabilir.
Seed Phrase Nasıl Çalışır?
Kripto cüzdanları bir nevi kasaya benzer. Kasa açmak için bir şifreye ve anahtara ihtiyaç duyulduğu gibi, kripto cüzdana erişmek için de özel bir anahtar gerekir. Bu özel anahtarlar, seed phrase olarak bilinir ve cüzdana erişmek için gereklidir. Kurtarma kelimesi olarak da adlandırılan seed phrase, kaybedilmesi durumunda cüzdana erişimi kaybettirir. Bu nedenle, seed phrase'ı korumanız, fiziksel bir cihazda veya dijital bir platformda şifre korumalı bir uygulama gibi güvenli bir şekilde saklamanız önemlidir. Bir kripto cüzdanı oluşturduğunuzda, bir seed phrase oluşturulur ve genellikle 12 veya 24 kelime içerir. Bu kelimeler, 2.048 İngilizce kelime içeren BIP39 standardına uygun olarak seçilir. Önde gelen birçok kripto cüzdanı, 128 bit şifreleme sunar ve seed phrase'in her bir kelimesi, cüzdanın özgünlüğünü sağlamak için benzersizdir.
Örneğin, MetaMask cüzdanının seed phrase’ı, BIP39 protokolü sayesinde anımsatıcı cümlelerden oluşturulur ve bir BIP39 seed phrase dönüştürülür. Bu seed phrase, MetaMask hesabı kaydedildiğinde kullanıcı tarafından kullanılarak, hesaba geri yüklenebilen önemli bir bilgiyi ifade eder. Seed phrase aracılığıyla kullanıcı tüm token’larına, adreslerine ve önceki işlemlerine erişim sağlayabilir. Bu nedenle, seed phrase güvenli bir şekilde saklanmalı ve kaydedilmelidir.
Seed Phrase Neye Benzer?
Seed phrase, 2.048 kelimelik bir liste üzerinden alınır. Uzun sayı dizelerinden oluşan sayısal bir şifreden farklı olarak, seed phrasei “rich”, “one”, “iron” gibi 12 ila 24 kelimeden oluşan rastgele bir dizidir. Rastgele sayılar ve harfler karmaşasından ziyade bir dizi kelime kullanılması ve oluşturulması, doğru bir şekilde not almayı kolaylaştırmayı, çözülmeyi imkânsız kılmayı ve üst düzey güvenliği sağlamayı amaçlar.
Seed Phrase Nasıl Saklanmalıdır?
Kripto varlık cüzdanına olan erişimin kaybedilmesi durumunda veya seed phrase’ın güvenli bir yere kaydedildiğinden emin olunmadığı durumlarda kripto varlıklara olan erişim kaybedilebilir. Seed phrase değiştirmek imkânsızdır. Kripto varlık cüzdan sahiplerinin çoğu seed phrase’ı bir kağıt üzerine not almayı tercih eder. Çevresel faktörler konusunda endişelere sahip olan kripto varlık sahipleri ise kelimeleri metal bloklar üzerine not almayı tercih eder.
Seed phrase’a yönelik tehditlerin fazla bir kısmı dijital kaynaklıdır. Bu nedenle, seed phrase’ın elektronik cihazlar, e-posta hesapları gibi dijital ortamlarda saklanması önerilmez. Seed phrase’ın bir kopyası çevrimdışı veya kasa gibi bir yerde saklanmalıdır.
Seed Phrase ve Özel Anahtarın Farkı Nedir?
Özel anahtar, kripto varlık cüzdanı içerisinde saklanan, kullanıcının kripto varlığına blockchain ağı üzerinden erişim sağlamasına ve işlemleri yetkilendirmesine izin veren dijital bir imzadır. Seed phrase ise erişimin kaybedilmesi durumunda yeniden kripto varlık cüzdanına erişim sağlanmasına yardımcı olan yedeklemedir. Seed phrase aracılığıyla özel anahtara yeniden erişim sağlanabilir ve böylelikle blockchain ağındaki kripto varlıkların kontrolü yeniden kazanılır.
Başka ve basit bir ifadeyle özel anahtar, bir web sitesine erişmek için kullanılan bir şifredir. Seed phrase ise unutulması durumunda şifrenin kurtarılmasına imkân sağlayan “gizli soru” seçeneğidir.
