Uzman görüşler tarafından Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) başta olmak üzere birtakım kripto varlıkların anti-fragile varlıklardan olduğu düşünülür. Bir varlığın anti-fragile olup olmadığı bazı etkenlere bağlıdır. Bu etkenler şunlardır:
- Varlık hakkında uzman görüşlerinin durumu
- Varlığın kullanım hacmi
- Varlığın değeri
- Varlığın ne zamandır piyasalarda yer aldığı
- Varlığın kriz anlarında nasıl tepkiler verdiği
- Varlık ile ilgili düzenleme ve kanunlar
- Varlığın kullanım alanları ve bağlayıcılığı
Bazı kripto varlıklar, belirsizliklerin kripto varlık piyasalarını salladığı zamanlarda fiyat artışı yaşama eğilimindedir. Bu eğilimi gösteren kripto varlıkların piyasalarda altın benzeri güvenli bir liman olduğu inancı, uzmanların, analistlerin ve yatırımcıların yaygın bir görüşüdür.
Bitcoin Anti-Fragile Bir Varlık Mıdır?
Anti-fragile varlıkların en önemli özelliklerinden bir tanesi, çok büyük bir kriz anında veya aksaklık durumunda dahi güçlenebilme eğiliminde olmalarıdır. Bu doğrultuda uzman ve analistler, fiyatların bir yıl içerisinde neredeyse yüzde 80 düştüğü 2018 yılındaki dramatik çöküşe rağmen Bitcoin’in nasıl direndiğine işaret eder. Bu örnek bağlamında Bitcoin’in anti-fragile bir varlık olduğu belirtilebilir. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto varlıklar, anti-fragile varlıkların en belirgin örnekleridir. Birçok darboğazdan geçen kripto varlık borsalarında yıllar geçse dahi hakimiyetini korumuş bu varlıklar, yatırımcıların en zor zamanlarda dahi güvendiği limanlar olmuştur.
Anti-fragile varlıkların tarihin ilk örneği olarak altın verilebilir. Yüzyıllar geçse de altın ve benzeri değerli metaller önemini kaybetmemiş ve her zaman tercih edilebilen yatırım araçları olmuştur.
Anti-Fragile Kavramı ilk Nasıl Kullanıldı?
Anti-fragile kavramı ilk kez Nassim Nicholas Taleb tarafından kullanılmıştır.
Taleb’in anti-fragile sisteminin en önemli unsurlarından birisi ise borçtan kaçınmaktır. Taleb, tam adı “Anti-Kırılganlık: Düzensizlikten Kazanç Sağlayan Şeyler-Antifragile: Things That Gain From Disorder” olan kitabında dünyanın ve dünya nüfusunun nasıl daha az kırılgan hale gelebileceği ile ilgili birkaç örnek sunuyor. Taleb’in önemli görüşlerinden birisi de “Borcunuz olmadığında itibarınız da umurunuzda olmaz.” düşüncesidir. Taleb’e göre siyasi kırılganlık ile baş edebilmenin ön koşulu sıfır borca sahip olmaktır. Ona göre, kırılgan olmayan bir ticaret stratejisi ile çalkantılı bir piyasada dahi bir varlık daha çekici hale gelebilir.
Taleb, eseri ve fikirleri ile anti-fragile varlıkların daha net bir şekilde nitelenmesine katkıda bulunmuştur. Araştırma ve tespitleri sayesinde Taleb, optimize edilmemiş ve zor dönemlerden geçen piyasalarda dahi hala yatırım yapılabilecek varlıklar olduğunu ifade edebilmiştir.
Bazı yatırımcı ve analistler yanlış bir kanı ile Bitcoin’in sadece belirli sayıda insanın ona inandığı için bu kadar dirençli olduğunu düşünür. Fakat anti-fragile tezine göre Bitcoin, maruz kaldığı bu olaylardan sonra giderek daha da güçlenmiştir.
Anti-Fragile Kripto Varlıkların Özellikleri Nelerdir?
Anti-fragile kripto varlıklar bazı ortak özelliklere sahiptir. Bu ortak özellikler şunlardır:
- İyi Tepki Gösterme
- Çeşitlilik
- Öz Düzenleme
- Küçük Hasarlar ile Büyüme Sağlama
- Değişkenlik ve Esneklik
İyi Tepki Gösterme Nedir?
Anti-fragile kripto varlıklar, belirsizlik ve stres durumlarında kaldıklarında daha güçlü ve iyi tepkiler gösterebileceği anlamına gelir. Bu anti-fragile kripto varlıkların dirençli olmaktan ziyade gelişebileceğini gösterir.
Çeşitlilik Nedir?
Bir kripto varlığın çeşitliliği ve dağılımı, olası bir bölgede yaşanan krize rağmen diğer bölgelerin ne kadar destekleyici olabileceği ve zararın telafi edilebileceği anlamına gelir.
Öz Düzenleme Nedir?
Anti-fragile kripto varlıklar kendi kendilerini düzenler ve uyum içerisinde çalışırlar. Bu da dış etkenlere karşı daha dirençli olmalarını sağlar.
Küçük Hasarlar ile Büyüme Sağlama Nedir?
Anti-fragile kripto varlıkların ufak zararlardan sonra fayda sağlayıp daha da büyüdüğü gözlemlenmiştir. Bu ise anti-fragile kripto varlıkların stresli koşullara maruz kaldıkça daha da büyüme eğiliminde olduğunu gösterir.
Değişkenlik ve Esneklik Nedir?
Anti-fragile varlıklar, değişken koşullara ayak uydurur ve uyum sağlayabilir.
Anti-Fragile Varlıklar Neden Daha Dirençli?
Anti-fragile varlıkların güvenilir olmasının en temel sebebi, merkeziyetsiz bir yapı olan blockchain üzerinde yer almaları ve bu yapıların doğası gereği binlerce bilgisayarda çalışarak tek bir merkezden kapatılamayacak olmasıdır. Dolayısıyla anti-fragile, herhangi bir kripto varlığın sağlamlıktan çok daha fazlasını içerir ve sadece olası bir krize dayanabilmeyi değil, krizden daha iyi ayrılabileceğini de gösterebilir. Anti-fragile varlıkların piyasada her daim yer alması, yatırımcıların gün sonunda güvenebileceği bir liman olduğu anlamına gelir.