Kaldıraç (Leverage),finansal piyasalarda işlem yapan kullanıcıların az bir sermaye ile büyük hacimli işlemler açmasına imkân tanıyan bir sistemdir. Geleneksel finans sektöründe genelde forex piyasalarında kullanılmakta olan kaldıraç mekanizması, yatırımcıların az sermaye ile pozisyon açabilmesine imkân tanır.
Bir broker nakit akışını yükseltmek için marj ticareti esnasında bir alım satım platformundaki yatırımcıya verilen kredi kaldıraç olarak tanımlanır. Kaldıraç, bir yatırımcının kâr oranının ve pozisyonunun krediyle ne kadar arttığını içerir. Alım satım yapan kişilerin kullanabileceği kaldıraç oranı, tercih ettikleri platforma ve dijital varlık birimine göre değişim gösterebilir.
Kaldıraç işlemleri, alım satım gücünü artırarak büyük hacimlerde işlem yapılmasına imkân tanır. Kaldıraç, uzun (short) ve kısa pozisyon (long) işlemler için kullanılabilir. Genelde bir kripto varlık biriminde uzun pozisyon bir işlem açmak, fiyatın yükselebileceği düşünüldüğünde yapılır.
Kaldıraçlı İşlem Nasıl Çalışır?
Kaldıraç kullanarak bir işlem yapmak için, ilk olarak işlem hesabında bir miktar fon olması gerekir. Sağlanan ilk sermaye, teminat değerindedir. Gerekli teminat, kaldıraç ve pozisyonun toplam değerine bağlıdır. Pozisyonlar için marj gereksinimi korunmalıdır. Piyasa yönü açılan pozisyona doğru hareket ettiğinde ve marj eşiğinin altına düştüğünde, tasfiyeden kaçabilmek adına işlem hesabına para aktarmak gerekir. Kaldıraç sistemi uzun ve kısa vadeli işlemler için kullanılabilir.
Kaldıraçlı işlemlerin nasıl yapıldığını örneklendirmek gerekirse; 1.000 dolar sermayeniz var ve bu 1.000 doların tümüyle bir pozisyon açmak istiyorsunuz. Kaldıraç oranının 10x olduğunu varsayalım. Yatırım yaptığınız finansal varlığın yükseleceğini düşünerek, 10.000 dolardan işlem açtınız ve varlığın fiyatı 1.000 dolar değer kazandı. Varlığın yaşadığı %10 yükseliş ile bu işlemden %100 oranında bir kazanç elde etmiş olursunuz. Peki yükseleceğini düşündüğünüz ancak aksi yönde düşüş yaşayan varlıklarda kaldıraç nasıl çalışıyor?
X bir finansal varlığın değeri 10.000 dolar ve 1.000 dolara sahipsiniz. Sermayeniz ile 10x kaldıraçlı bir pozisyona girdiniz ve finansal varlık 9.500 dolara geriledi. Yaşanan %5 kayıp, %50 oranında kayıp yaşamış olursunuz.
Kripto Varlık Birimlerinde Kaldıraç Nedir?
Kripto varlık sektöründe kaldıraç, alım satım yapabilmek için ödünç alınan miktarın kullanılmasını kapsar. Kaldıraçlı alım satım işlemleri, alım satım gücünü artırarak daha yüksek hacimlerde işlem yapılmasına olanak tanır. Başlangıç sermayesi az dahi olsa, kaldıraçlı pozisyonlar için teminat olarak kullanılabilir. Kaldıraçlı alım-satım işlemleri kârlı olabilse de kripto varlık piyasalarının sürekli dalgalanması nedeniyle yüksek risk içerir.
Kaldıraçlı İşlemlerin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Kaldıraç, finansal piyasalarda sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Bir yatırımcının, mevcut sermayesinden daha yüksek miktarda pozisyon açabilmesini sağlar.
Kaldıraçlı işlemlerin avantajlarından bazıları şunları içerebilir:
- Kaldıraç, yatırımcıların yüksek miktarlarda yatırım sağlamasına imkân tanır.
- Alım satım yapan kişiler, kaldıraç ile daha az sermaye gereksinimi duyar ve bu kullanıcılara daha fazla yatırım imkânı sağlar.
- Yatırımcılar kaldıraç ile yükseliş ve düşüşlerden kâr elde edebilir.
Kaldıraçlı işlemlerin dezavantajlarından bazıları şunlardır:
- Kaldıraçlar yüksek risk içerir ve bu sermaye kaybına yol açabilir.
- Kaldıraç kullanmak, yatırımcıların stres altına girmesine neden olabilir ve bu doğru kararlar alınmasını engelleyebilir.
- Düşük sermaye ile yapılan yatırımlar, daha fazla kayba neden olabilir.
Hangi Finansal Piyasalarda Kaldıraçlı İşlem Yapılabilir?
Kaldıraç kullanarak işlem yapılabilen bazı piyasalar şu şekildedir:
- Forex piyasaları
- Vadeli işlem piyasaları
- Kripto varlık piyasaları
