Dijital Varlık (Digital Currency) Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Dijital varlık (Digital Currency), dijital olarak oluşturulan, depolanan ve aktarılan alım satım araçlarını ifade eder. Dijital varlıklar ile kullanıcılar somut bir göstergeye sahip olmadan dijital ortamda bulunan varlığa sahip olurlar. Dijital varlıklar herhangi bir ülke veya hükümete bağlı olmamakla birlikte, geleneksel para birimleri gibi madeni para ya da banknot olarak fiziksel temsili bulunmaz. Aynı zamanda bazı dijital varlık türleri merkezi, bazıları ise merkeziyetsiz olabilir. Merkeziyetsiz dijital varlıklar, merkezi dijital varlıklara kıyasla daha güvenilirdir. Merkezi veya merkeziyetsiz dijital varlık geliştiricileri, hangi alanda hangi tür bir varlık geliştiriyorlar ise buna göre en uygun planlamayı yaparlar.

Dijital varlık, dijital olarak saklanan, transfer edilebilen ve ticari olarak kullanılabilen bir varlıktır. Dijital varlıklar, blockchain veya merkezi olmayan veri tabanları gibi dağıtık teknolojilerle işlem görebilir.

Dijital varlıkların en yaygın kullanılan türü kripto varlıklardır. Kripto varlıklar, yeni birimlerin üretilmesi ve işlem yapılabilmesi için şifrelemeye dayanır. Çevrimiçi ve şahsi satın alımlar için yaygın olarak kullanılır. Dijital varlıkların fiziksel varlığı bulunmaz, sadece dijital olarak bulunurlar. Dijital varlıklar ile işlemler, internete bağlı olan bilgisayarlar ya da dijital cüzdanlar kullanılarak gerçekleştirilir.

Dijital varlıklar, ürün veya hizmet satın almak için kullanılabilir. Farklı lokasyonlar arasında anlık işlemler gerçekleştirilebilir. Örneğin, Türkiye’de bulunan bir kişi, Almanya’da yaşayan bir karşı tarafa dijital varlıklar ile ödeme yapabilir. Dijital varlıklar, kripto varlıkların bir üst kümesi olarak kabul edilir. Kripto varlıklar blockchain teknolojisi kullanır.

Dijital Varlıkların Özellikleri Nelerdir?

Dijital varlıkların farklı sektörlerde kullanımları artmaya başlamıştır. Dijital varlıkların başlıca özellikleri şunlardır:

Dijital varlıklar, dijital bir formda bulunur, fiziksel bir formda karşılığı yoktur.
Fiziksel imalatına gerek kalmadan daha maliyetsiz bir şekilde üretilir ve kullanılır.
Dijital varlıklar merkeziyetsiz olabilmesinin yanı sıra merkezileştirilebilir. Transferleri daha hızlıdır. Ayrıca uluslararası transferleri daha kolaydır.
Dijital varlıkların değerleri aktarılabilir.

Dijital Varlıkların Kripto Varlıklardan Farkı Nedir?

Kripto varlıklar da birer dijital varlıktır fakat bazı farklılıkları bulunur. Dijital varlıklar, ülkelerin merkez bankaları tarafından oluşturulduğu için merkeziyetçi bir yapıya sahiptir. Dijital varlıkların üretimi ve denetlenmesi merkezi bir otorite tarafından yürütülür. Kripto varlıklar ise merkeziyetsiz bir yapıya sahiptir. Blockchain ağlarının merkeziyetsiz bir yapıya sahip olması, herhangi bir merkezi otoriteye olan bağlılığı ortadan kaldırır. Kripto varlıkların kontrolü ağ ve ağ içerisindeki kullanıcılara aittir. Kripto varlıklar da birer dijital varlıktır fakat bazı farklılıkları bulunur.

Dijital Varlıklara Neler Örnek Olarak Verilebilir?

Gelişen teknoloji ile birlikte tüm dünyada dijital varlıkların kullanımı giderek artmış ve yaygınlaşmıştır. Dijital varlıkların birçok farklı türü vardır. Farklı kullanım alanları ve başka başka amaçlar ile dijital varlıklar şekillenmiş ve ayrışmıştır. Böylece bu varlıkların kullanımı artmış ve çeşitlenmiştir. Çok bilinen yaygın dijital varlık türlerinden bazıları şunlardır:

Kripto Varlıklar
Kripto Token’lar
Dijital Sanat Eserleri
Dijital Mülkiyet Hakkına Sahip Eserler
Dijital Belgeler
NFT’ler (Non-Fungible Token)

Bunlar ve benzeri daha birçok dijital varlık vardır. Bu dijital varlıklar, günümüzde en yaygın kullanılan dijital varlıklar arasında yer alır.

Dijital Varlıkların Avantajları Nelerdir?

Dijital varlıkların birçok avantajı bulunur:

Hızlı transfer ve işlem süresi
Fiziksel üretim gerektirmez
Uygun işlem maliyeti
Depolama kolaylığı
Benzersizlik
Fiziksel formu olmadığı için kolay transfer imkânı

Dijital varlıklar sayesinde farklı alanlarda daha hızlı, depolanması kolay, kimi zaman değiştirilemez veya geri döndürülemez ürün ve hizmet ortaya çıkmıştır. Bu gibi avantajları sebebiyle dijital varlıklar giderek daha fazla tercih edilmeye başlamıştır.

Hızlı Transfer ve İşlem Süresi

Dijital varlıklar genellikle aynı ağ içinde bulunur. Bu nedenle, dijital varlıkların transfer işlemleri aracıya ihtiyaç olmadan gerçekleştirilebilir. Transfer işlemleri hızlıdır. Dijital varlıklar ile ödeme işlemleri de aracısız bir şekilde gerçekleştirilebilir. Ödeme işlemi gerçekleştiren kişiler arasında yapılabildiğinden genellikle anlık ve uygun maliyetlidir. Dijital varlıklar ile gerçekleştirilen işlemlerin kayıtları tutulur ve şeffaf bir yapıdadır.

Fiziksel Üretim Gerektirmez

Fiziksel para birimleri için gerekli olan birçok gereklilik, dijital varlıklar için yoktur. Dijital varlık birimlerinde fiziksel kusur gibi durumlar bulunmaz. Fiziksel paraların dolaşımı aracılar aracılığıyla gerçekleştirilir. Dijital varlıkların ise üretimi ya da dolaşımı daha basit, aracısız ve dijital ortamdadır.

Uygun İşlem Maliyeti

Dijital varlıklar, bir ağ içerisinde doğrudan etkileşim imkânı sağlar. Örneğin, bir alıcı aynı anda bulunduğu bir satıcıya doğrudan ödeme işlemi gerçekleştirebilir. İtibari paralara kıyasla dijital varlıkların işlemleri aracısız bir şekilde gerçekleştirildiğinden daha uygun maliyetlidir.

Depolama Kolaylığı

Dijital varlıklar depolama ve saklama ihtiyacını ortadan kaldırır. Dijital varlık sahiplerinin, paralarını saklamaları konusunda banka kasalarına ya da fiziksel cüzdanlara ihtiyacı ortadan kalkar.

Benzersizlik

Örneğin NFT veya tek kullanımlık bir dijital belge benzeri dijital varlıklar benzersiz bir yapıya sahiptir. Bu yapıda geliştirilen varlıklar genellikle belli bir sayı ile sınırlı olur.

Fiziksel Form Olmadığı İçin Kolay Transfer İmkânı

Hiçbir dijital varlığın herhangi bir fiziksel biçimi bulunmaz. Dijital varlıkların aktarımı ve transferleri tıpkı oluşturuldukları dijital platformlardaki gibi dijital ortamda gerçekleşir. Böylece dijital varlıkların transferi daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşir. Bu da bazı durumlarda reel varlıklara kıyasen transfer maliyetini azaltabilir.

Dijital Varlıkların Dezavantajları Nelerdir?

Dijital varlıkların bazı dezavantajları vardır:

Saldırıya açıklık
Fiyat dalgalanmaları

Saldırıya Açıklık

Dijital varlıklar sanal ortamda var olduğundan bilgisayar korsanlarının hedefindedir ve bu nedenle, saldırıya açık haldedir. Bilgisayar korsanlarının dijital varlık cüzdanlarından dijital varlık çalma veya dijital varlık protokolünü değiştirerek varlığı kullanılmaz hale getirme potansiyelleri vardır.

Fiyat Dalgalanmaları

Alım satım işlemlerinde kullanılan dijital varlıklarda fiyat dalgalanmaları yaşanabilir.

Dijital Varlıklar Hangi Alanlarda Kullanılır?

Dijital varlıklar birçok farklı alanda kullanılır. Özellikle son yıllarda kripto para birimleri ve blockchain teknolojisi, dijital varlıkların kullanımını artırmış ve yeni fırsatlar yaratmıştır. Dijital varlıkların kullanıldığı bazı alanlar şunlardır: