Dağıtık konsensüs, dağıtık sistemlerdeki node’larda (düğüm) veri bütünlüğünü ve bir teklif özelinde fikir birliğini sağlar. Herkese açık ve merkeziyetsiz olan blockchain ağları dağıtık bir sistem olarak yaratılır. Merkeziyetsiz olmaları sebebiyle dağıtık node’ların işlemlerin geçerliliği hakkında birbiriyle anlaşmaları gerekir.
Dağıtık konsensüs, bir ağın merkeziyetsiz bir biçimde sürdürülmesi için gereklidir. Taraflar arası fikir birliği sağlamak kolay olsa da tarafların sayısı çoğaldıkça daha da zorlaşır. Tarafların ortak bir amaçta koordine olabilmesi için, ağ üzerindeki bütün node’ların “tek doğruluk kaynağı” hakkında anlaşmaya varmaları gerekir. Ağdaki diğer node’ların birinin bile başarısız olması halinde tüm bilgilerin doğruluğundan emin olunmalıdır.
Ağdaki tüm node’lar, defterin bir kopyasına sahip olmalıdır. Node’lar tarafından saklanan defterin de güncel ve doğru olduğu hakkında bir anlaşmaya varılmalıdır. Bunun için, blockchain ağları dağıtık konsensüs algoritmalarından yararlanır.
Örneğin Bitcoin blockchain ağında, Satoshi Nakamoto’nun geliştirdiği Proof of Work konsensüsü kullanılır. Proof of Stake (PoS), Proof of Burn (PoB) ve Proof of Authority (PoA) gibi birçok farklı konsensüs mekanizması da bulunur.
Dağıtık konsensüsler temel olarak aynı özellikleri barındırır. Dağıtık konsensüs mekanizmaları (para birimi, işlem gücü vb.) bir hisseye dayanır. İşlemlerin doğrulama sürecinde madencilik ve bir ödül bulunur.
Dağıtık Konsensüs’un özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Dağıtık yapılarda güvenilirlik ile hata toleransı sağlar.
- Hatalı kişiler olsa da, doğru işlemlerin kabul edilmesini sağlar.
Dağıtık Konsensüs Nasıl Sağlanır?
Dağıtık konsensüs inşa etmek için izlenmesi gereken bazı faktörler mevcuttur. Bu faktörler şunlardır:
- Sonlandırma
- Anlaşma
- Bütünlük
Sonlandırma
Hata barındırmayan işlemlerin bir değere karar vermesi gerekir.
Anlaşma
Doğrulanan süreçlerin nihai bir kararı olmalıdır.
Bütünlük
Tüm hatasız işlemler aynı değer ile başlamalı ve bitmelidir.
Konsensüs (Consensus) Nedir?
Konsensüs, uzlaşma algoritması olarak da bilinir. Konsensüs, bir sistemde fikir birliğini sağlayan algoritmalardır. Blockchain ağlarında en yaygın olan konsensüs algoritmalarından bazıları, Proof of Work, Proof of Stake, Proof of Burn, Proof of History, Proof of Authority şeklindedir.
Konsensüs mekanizmaları, bir sistem veya grubu sürdürmek için topluluk tarafından kabul edilen kararları temsil eder. Konsensüs’lar, topluluğu ortak bir hedef doğrultusunda toplamak amacı ile kullanılır. Aynı zamanda konsensüs bütün ağ katılımcılarının eşit olmasını sağlar. Konsensüs mekanizmaları, blockchain ağlarında kritik bir role sahip olması ile bilinir. Konsensüs ile taraflar arasında gerçekleşen işlemlerin güvenliği sağlanır.
Konsensüs Türleri Nelerdir?
Birden çok konsensüs algoritması vardır ve her biri farklı özelliklere sahiptir. En yaygın kullanılan konsensüs mekanizmalarından biri Proof of Work, yani kısaltılmış haliyle PoW mekanizmasıdır. PoW, Bitcoin ve Litecoin gibi bilinen ağlar tarafından da kullanılıyor. Ağdaki bir node’un (düğüm), blockchain ağı üzerine yeni işlemler eklemek için kendini kanıtlaması gerekiyor. PoW en güvenli konsensüs yapılarından birisidir ancak yüksek enerji tüketimi ve uzun işlem süresine sahiptir.
PoW mekanizmasına alternatif olarak ise 2012 yılında Proof of Stake (Hisse Kanıtı) ortaya atıldı. Proof of Stake (PoS), hesaplama gücü yerine dijital varlık sahipliğine odaklı çalışan bir sistemdir. PoS mekanizmasında, işlemleri doğrulamak ve bundan pay elde etmek isteyen kişiler, bunun için kripto varlıklarını stake eder. Dijital bir cüzdan içerisinde sahip olunan kripto varlık kilitlenir ve bu süreç bitene kadar kilitlenen miktar bozdurulamaz veya çekilemez. PoS mekanizmasına sahip ağlarda, kullanıcılar blok ödüllerini ve transfer ücretlerini hisselerine orantılı bir şekilde paylaşır. PoS mekanizmasını ilk kullanan kripto varlık birimi Peercoin olarak bilinir. En büyük altcoin olan Ethereum (ETH), Proof of Stake mekanizmasına sahiptir.
