Algoritma (Algorithm), bir hedefe ulaşmak ya da bir sorunu çözmek için izlenmesi gereken adımları ifade eder. Algoritmalar genel olarak matematik ile bilgisayar alanlarında sıklıkla kullanılır. Algoritmaların tümü, sabit bir başlangıç ile bitiş noktalarından oluşur. Ayrıntılı görevleri yapmak amaçlı birin üzerinde algoritma birleştirilebilir ancak bu durum karmaşıklığa neden olabilir ve daha fazla hesaplama kaynağına ihtiyaç duyulabilir. Algoritmalar doğruluk ve verimlilik seviyesi ile ölçülebilir. Doğruluk kavramı, algoritmanın doğruluğunu veya bir soruna çözüm getirip getiremeyeceğini gösterir. Verimlilik ise, algoritmanın söz konusu talimatları sağlamak için ihtiyaç duyduğu kaynak miktarını ve zamanı ifade eder.
Blockchain alanında algoritmalar, işlemlerin doğrulanması ve ağ üzerindeki güvenliği sağlamak için kritik bir önem taşır. Algoritmaların kullanılmaması durumunda blockchain ağında yapılan kripto varlık madenciliği mümkün olmaz ve ağda önemli güvenlik açıkları yaşanır. Algoritmaların doğruluğu, problemi çözüp çözememesi ile ilgilidir. Algoritmanın verimliliği ise, sorunu çözerken ne kadar kaynaktan yararlandığı ve problemi çözme hızına göre belirlenir.
Algoritma Nasıl Çalışır?
Algoritmalar, bir işi adım adım gerçekleştirmek amaçlı yaratılan kurallar kümesidir. Algoritmaların çalışması, adımların doğru bir şekilde gerçekleştirilmesine bağlıdır. Algoritmalar verilen girdileri işler ve bir çıktı üretir. Çoğu zaman bir algoritma şu şekilde çalışır:
- Girdi
- Adımları Belirleme
- Adımları Uygulama
- Çıktı
Girdi
Bir algoritmanın çalışması için girdi sağlanmalıdır. Girdiler, kişinin ya da programların sağlayacağı verilerden oluştur.
Adımları Belirleme
Algoritmanın adımları belirlenmeli ve belirlenen adımlar doğru sıralamayla uygulanmalıdır. Adımların doğru sıralanması oldukça önem taşır.
Adımları Uygulama
Adımlar belirlendikten sonra, girdiler algoritma tarafından işlenmeye başlar.
Çıktı
Bütün adımlar tamamlandıktan sonra, çıktı üretilir ve bu çıktı, bir problemi çözmek veya işlemi gerçekleştirmek için gereken sonuca ulaştırır.
Algoritma Türleri Nelerdir?
Algoritma, bir hedefi gerçekleştirmek veya bir sorunu çözmek için izlenmesi gereken bir dizi talimatları ifade eder. Kripto varlık sektöründe kullanılan algoritmaların tümü farklı işlev sağlar. NIST- National Institute of Standards and Technology (Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü) tarafından belirlenmiş üç çeşit kriptografik algoritma türü mevcuttur ve bunlar şu şekildedir:
- Hash Fonksiyonu
- Simetrik Anahtar Algoritması
- Asimetrik Anahtar Algoritması
Hash Fonksiyonu
Hash fonksiyonu, tek yönlü bir fonksiyondur ve farklı uzunluktaki verilerin matematiksel fonksiyonlar ile belirli uzunlukta değer oluşturulmasını ifade eder.
Simetrik Anahtar Algoritması
Simetrik anahtar algoritmaları “gizli anahtar algoritmaları” olarak da adlandırılır. Simetrik anahtar algoritmaları, verileri dönüştürür ve gizli anahtar (private key) olmadan bunları erişilmez hale getirir. Kişiler, şifreleme ve şifre çözme işlemleri için simetrik anahtar algoritmalarından yararlanırlar. Anahtarların birçoğu, sınırlı kişiler tarafından bilinir. Simetrik anahtar algoritmaları, rastgele sayı ve anahtarlar üretir.
Asimetrik Anahtar Algoritması
Asimetrik anahtar algoritmaları, şifreleme ya da çözme işlemleri için farklı anahtarların kullanıldığı bir sistemdir. Asimetrik anahtar algoritmaları “açık anahtar algoritmaları” olarak da adlandırılır.
Algoritmalar Hangi Alanlarda Kullanılır?
Algoritmaların amacı bir sorunu çözüme ulaştırmaktır. Algoritmalar, bir işi gerçekleştirmek amaçlı yaratılan adımlar kümesidir. Algoritmaların birden fazla kullanım alanı vardır ve birçok farklı işlevi yerine getirebilirler. Algoritmaların yaygın kullanım alanları şu şekildedir.
- Programlama
- Veri Analizi
- Yapay Zekâ
- Oyun Geliştirme
- Kriptografi
Algoritmaların Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?
Algoritmaların sunduğu avantajlardan bazıları şunlardır:
- Verimlilik
- İşlem Doğruluğu
- Tekrarlanabilir
Verimlilik
Algoritmalar, bir işlemi gerçekleştirmek için en iyi yöntemlerdendir. Algoritmalar, işlemelerin hızlı ve zamanında gerçekleştirilmesine yardımcı olur.
İşlem Doğruluğu
Algoritmalar, doğru sonuçlar elde etmeye yardımcı olur ve yanlış bilgilerden kaçınarak işlem doğruluğunu sağlar.
Tekrarlanabilir
Algoritmalar, bir işlemi sürekli tekrarlayabilir. Bu, işlemlerin devamlı olarak gerçekleştirilmesini sağlar.
Algoritmaların dezavantajları şu şekildedir:
- Sınırlı
- İşlevsellik
Sınırlı
Algoritmalar, her zaman için bir çözüm sunmazlar. Öngörülemeyen durumlarda algoritmaların kullanımı sınırlı kalabilir.
İşlevsellik
Algoritmalar, önceden belirlenen kurallara göre çalışır ve bu yüzden genelde esnek değillerdir. Bu durum değişken koşullarda algoritmaların işlevselliğini azaltır.