Maksimum arz (Maksimum Supply), bir kripto varlık biriminin toplamda yaratılacak miktarını gösterir. Maksimum arz, piyasada işlem gören bir kripto varlık biriminin, işlem gördüğü süre boyunca en fazla üretilecek miktarını gösterir. Kripto varlık birimleri maksimum arz seviyesine ulaştığında bu, kripto varlıktan daha fazla üretilmeyeceği anlamına gelir. Genelde, maksimum arz, kripto varlıkların temel protokolleri tarafından belirlenir. Maksimum arz için örnek vermek gerekirse; Bitcoin (BTC), 21 milyon maksimum arz oranına sahip. Yani toplam da 21 milyon Bitcoin çıkarılıp piyasaya sürüldüğünde, daha fazla BTC üretilmeyecek.
En büyük altcoin Ethereum (ETH), Bitcoin gibi maksimum arza sahip değildir. Ethereum’un öncesinde belirlenmiş maksimum bir arzı mevcut değildir. 2022 Nisan itibariyle, 120 milyonu aşkın ETH piyasada işlem görüyor.
Maksimum arz ve toplam arz, birbirinden farklı iki kavram olmasına rağmen sıklıkla karıştırılabilen iki terim haline gelebiliyor. Maksimum arz, bir kripto varlığın nihai üretilecek olan miktarını ifade eder. Maksimum arz, henüz üretilmemiş varlıkları ve çıkarılan toplam varlık miktarının eklenmesi ile hesaplanır. Toplam arz ise, bir varlığın üretilen ancak henüz piyasaya sürülmemiş olan toplam miktarını ifade eder. Toplam arz, bir kripto varlık biriminin halihazırda piyasada olan varlık sayısını ifade eder ancak toplam arz miktarının hepsi dolaşımda olmayabilir.
Kripto Varlık Sektöründe Maksimum Arz Çeşitleri Nelerdir?
Kripto varlık sektöründe farklı maksimum arz türleri vardır. Maksimum arz türlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Sabit Maksimum Arz
- Deflasyonist Maksimum Arz
- Dinamik Maksimum Arz
- Sonsuz Arz
Sabit Maksimum Arz
Sabit maksimum arz, sektörde çok sık kullanılan bir çeşittir ve birçok kripto varlıkta uygulanır. Talep oranı ne kadar fazla olursa olsun, sabit maksimum arzlar azaltılıp arttırılamazdır. Sabit maksimum arz oranları piyasaya sürülmeden önce belirlenir ve BTC bunun bir örneğidir.
Maksimum arza sahip bazı kripto varlık birimleri şu şekildedir:
- Bitcoin (BTC)
- Binance Coin (BNB)
- Cardano (ADA)
Deflasyonist Maksimum Arz
Deflasyonist maksimum arz, zamanla azalarak süren bir çeşittir. Deflasyonist maksimum arz, enflasyon miktarını düşürmek ve talebi yükseltmek için uygulanır. Örneğin, Ethereum deflasyonist bir maksimum arz hedefliyor.
Dinamik Maksimum Arz
Dinamik maksimum arz, önceden belirlenen parametrelere göre değişebilen bir arzdır. Dinamik maksimum arz, arz, talep ve enflasyon gibi durumlardan etkilenerek değişiklik gösterebilen bir modeldir. Dinamik maksimum arz ile daha esnek piyasa koşulları hedeflenir.
Sınırsız Arz
Sınırsız arz, bir kripto varlık biriminin maksimum arza sahip olmamasını ifade eder. Yani bir kripto varlık biriminin maksimum arzı yoksa, sınırsız miktarda kripto varlık üretilebileceği anlamına gelir.
Sınırsız arza sahip bazı kripto varlık birimleri şu şekilde sıralanabilir:
- Ethereum (ETH)
- Dogecoin (DOGE)
- Polkadot (DOT)
Maksimum Arza Nasıl Ulaşılır?
Kripto varlık birimleri madenciliği yapılabilir ve yapılamaz iki farklı türe ayrılır. Madenciliği yapılabilen kripto varlık birimleri, artan bir dolaşım arzına sahiptir ve bu yüzden ilerleyen zamanlarda maksimum arz seviyelerine ulaşır. Maksimum arza ne zaman ulaşılacağı, ağ madencilerine bağlı olarak değişebilir. Örneğin; Bitcoin’in maksimum arzı 21 milyondur ve güncel olarak 19 milyondan fazla BTC üretilmiştir. BTC maksimum arzına ulaşana kadar, madenciler Bitcoin çıkarmaya devam edecek.
Madenciliği yapılamayan kripto varlık birimleri ise, maksimum arzları belirlenerek piyasaya sürülmez. Madenciler yeni kripto varlık birimleri ürettikçe, dolaşım arzı artış gösterir.
Dolaşımdaki Arz Nedir? Maksimum Arz ve Dolaşımdaki Arz
Dolaşımdaki arz, piyasaya sürülen toplam kripto varlık miktarını ifade eder. Buna bir örnek olarak; BTC’nin maksimum arzı 21 milyondur ancak yaklaşık olarak %89’u dolaşımdadır. Maksimum arz ve dolaşımdaki arz, kripto varlık birimlerinin değerinde önemli etkenlerdir.
Dolaşımdaki Arz Maksimum Arza Ulaştığında Ne Olur?
Dolaşımdaki arz ile maksimum arz oranı eşit miktardaysa, bu durum bütün kripto varlık adetinin piyasaya sürüldüğü anlamına gelir. İlgili kripto varlık biriminin fiyatı, piyasa koşullarına bağlı bir şekilde değer kazanabilir veya kaybedebilir. Bu duruma bir örnek olarak; Litecoin’in (LTC) dolaşım arzı ve maksimum arzı 84 milyondur. Bu, tüm Litecoin’lerin üretilip piyasaya sürüldüğünü gösterir.
