Layer 2 (Katman 2), mevcut bir blockchain ağı üzerinde ölçeklendirme ve işlem hızı sorunlarını ortadan kaldırmak için inşa edilen ikincil bir protokol olarak tanımlanabilir. Protokolün hedefi ise, büyük blockchain’lerin karşılaştığı işlem hızı veya ölçeklendirme sorunlarına bir çözüm sağlar.
Bitcoin ya da Ethereum saniyede binlerce işlemi (TPS) işleyemeyebilir ve bu durum uzun vadede ağın büyümesini olumsuz etkiler.
Katman 2 çözümler, blockchain üzerindeki ölçeklenebilirlik sorunlarına karşı önerilen çözümlerdir. Katman 2 çözümlerinin ilki Bitcoin Lightning Network ve Ethereum Plasma'dır. Layer 2 kavramı, L2 şeklinde kısaltılabilir.
Katman 2, blockchain işlemlerinin ve süreçlerinin Katman 1'den (ana zincir) bağımsız bir şekilde yapılabileceği farklı bir katman oluşturur.
Katman 2’nin avantajlarından biri, ikinci katmanın katman 1 üzerine inşa edildikten sonra ana zincirde herhangi bir yapısal değişiklik gerek duyulmamasıdır.
Layer 2 (Katman 2) Nasıl Çalışır?
Layer 2, işlemlerin katman 1'den ayrı bir şekilde yapılabileceği ikinci bir katman sağlar. Bu durum, ana zincirde gerçekleştirilecek olan işlemlerin bir kısmının ikinci katman ağına geçirebileceğini göstermektedir. Katman 2 protokolleri, işlem verilerini blockchain defterinde ve katman 1'e gönderir.
Layer 2 Coin’leri Nelerdir?
Layer 2 protokollerinin kripto varlık birimlerine örnek olarak şu varlıklar sıralanabilir:
- Polygon (MATIC)
- Immutable X (IMX)
- Loopring (LRC)
- Curve (CRV)
- OMG Network (OMG)
Layer 2 Çözümleri
Layer 2 çözümleri, zincir dışı (off-chain) çözümleri içerir. Layer 2 protokolleri, Layer 1’den bağımsız bir şekilde uygulanır. Bu sayede Layer 1’in ölçeklenebilirlik problemi ortadan kaldırılarak, işlemelerin daha hızlı ve daha az maliyetli yapılmasına imkân tanır.
Rollup
Rollup, işlemleri Layer 1 dışında sağlayan yapıları ifade eder. Rollup’lar, işlem verilerini fikir birliği (konsensüs) sağlandığına dair kanıtları Layer 1’e iletir. İşlem verileri Layer 1 bloklarına işlenir ve bu yüzden rollup’lar, ana blockchain ile güven altında kabul edilir. Rollup’lar ikiye ayrılır; optimistic rollup ve zero knowledge rollup.
Durum Kanalları (State Channels)
Durum Kanalları, kullanıcıların zincir dışında hızlı ve esnek bir şekilde işlem gerçekleştirmelerine izin verir. Yapılan işlemler, ana zincire gönderilir.
Yan Zincir (Side Chain)
Yan zincirler, ana zincirden bağımsız bir şekilde çalışan blockchain’lerdir. Yan zincirler kendi konsensüs algoritmalarına sahiptir.
Layer 1 (Katman 1) Nedir?
Layer 1, bir blockchain’in temel katmanını ifade eder. Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) Layer 1’e örnek olarak verilebilir. Layer 1 çözümleri, genelde direkt olarak blockchain’e uygulanır ve bu iyileştirmeler, kurallar hakkında değişikliği ya da işlem kapasitesini yükseltmeyi içeren güncellemeleri içerebilir.
Layer 1’e örnek olarak; Bitcoin bir Layer 1 protokolüdür ancak Bitcoin blockchain’i üzerinde geliştirilen Lightning Network, Layer 2 protokolüdür. Layer 1, ana blockchain’dir ve bunun üzerinde ayrı bir katman olarak geliştirilen Layer 2, ölçeklenebilirlik ve hız sunar.
Layer 1 Coin’leri Nelerdir?
Layer 1 coin’leri farklı çözümler sunabilir.
Bazı Layer 1 coin’leri şunlardır:
- Elrond (EGLD)
- Avalanche (AVAX)
- Polkadot (DOT)
Layer 1 ile Layer 2 Arasındaki Farklar Nelerdir?
Layer 1, ana blockchain’i ifade eder. Layer 1 çözümleri ise ana blockchain ağında gerçekleştirilen iyileştirmeleri kapsar. Layer 1’de yapılan değişiklikler, maliyetli olabilir ve her zaman için yapılamayabilirler. Layer 2, Layer 1 üzerinde yaratılan ikincil bir katman veya protokoldür. Layer 2, zincir dışı çözümleri kapsar ve Layer 1’i etkilemez. Tüm bunlardan dolayı Layer 2 çözümlerini uygulamak daha kolay bir yöntem olarak kabul edilir.
Birçok merkezi olmayan uygulama, ölçeklenebilirlik dolayısıyla Layer 2 protokollerinde çalışır. Layer 2, işlemleri ana blockchain’den bağımsız bir şekilde gerçekleştirir ve bu yüzden Layer 1 katmanı etkilenmez.
