İnstamin, herhangi bir kripto varlığın üretimini kolaylaştırabilir. Bu süreç, genellikle kripto varlıkların adaletsiz veya eşit olmayacak şekilde dağıtılmasına neden olur. İnstamin bir projenin geliştiricileri veya kurucuları arasında yaşanır. İnstamin, kasıtsız veya kasıtlı olarak yapılabilir. Bu nedenle, bir kripto varlığın arzında bolluk yaşanmasına sebep olabilir.
İnstamin sürecinde arz hızla artar ve ilk yatırımcılar ödüllendirilir. Daha sonra ise fiyatlar düşebilir. İnstamin gerçekleşirken, yeni kripto varlığın piyasaya sürülmesinden hemen sonra çok kısa bir sürede toplam arzın büyük kısmı çıkarılır ve yatırımcılar arasında hızlı ve dengesiz bir dağılıma yol açabilir. Bir kripto varlık instamin sürecinde ise yatırımcıların projeyle ilgilenme şansları daha yüksektir. Fakat arz daha fazla olduğu için fiyat ise daha düşük olur.
İnstamin, arzın bir kısmının veya tamamının, kripto varlığın halka arz edilmeden önce üretildiği bir süreç olan ön madencilik (premining) ile benzerlik gösterse de aslında iki farklı şeydir. Bazı piyasa analistleri, instamin sürecinin hileli faaliyetlerle bağlantılı olduğuna inanırken diğerleri ise bu tür stratejilerin piyasaya sürüldüğünde haksız rekabet yaratabileceğine inanır.
Örneğin Dash, 2014 yılında piyasaya sürüldüğünde algoritmada yaşanan arıza nedeniyle toplam arzın yaklaşık yüzde 15'i olan 2 milyon token, ilk lansmandan sadece iki gün sonra yatırımcılara verilmişti. Dash'in lansmanından sonra gerçekleşen bu olay, madencilik zorluklarının ayarlanmasından sorumlu algoritmaların planlandığı gibi çalışmaması sonucu piyasaya sürülmesinden sonraki iki gün içinde yaklaşık 2 milyon madeni paranın basılmasına neden olmuştur. Arz, kontrolsüz bir şekilde yatırımcıların eline geçmiştir. Bu nedenle çok düşük fiyatlara satılmıştır ve genel hasar minimum düzeyde kalmıştır.
Premining Nedir?
Premining, herhangi bir kripto varlığın halka açılmadan önce madencilik yapma veya bir miktar blockchain tabanlı varlık oluşturma eylemini ifade eder. Bu eylem ile daha erken madencilik işlemi gerçekleştirilebilir.
Premining, geliştiricileri ya da projenin ilk yatırımcılarını ödüllendirmenin bir yolu olarak ICO ile ilişkilendirilir. Premining, büyük kripto varlık stoğunu etkili bir şekilde azalttığı için, kripto toplulukları tarafından bazen pek hoş karşılanmayabilir.
Kripto varlıklar, Proof of Work gibi fikir birliği mekanizmalarını kullanılarak oluşturulduğu için premining, blockchain ağının resmi lansmanından önce bir grup proje içindeki kişiler tarafından madencilik süreci başlatır.
İnstamin ve Premining
İnstamin, premining kavramından farklı bir kavram olmasına rağmen zaman zaman birbirlerinin yerine kullanılabilirler. İnstamin, kripto varlık blokları halka sunulduğu sırada, lansmandan sonraki ilk birkaç saat veya gün içinde sadece birkaç madenci tarafından planlanandan daha hızlı bir oranda ortaya çıkar. İnstamin olan varlıklar, programlamalarının kasıtlı ya da kazara unsurlar nedeniyle piyasaya sürüldükten kısa bir süre sonra çıkarılır. Premining varlıklar ise, lansman gerçekleştirilmeden önce oluşturulur.
Kripto varlıkların çoğunda, belirli bir ölçüde piyasaya sürüldükten sonra arzdan bir pay almak isteyen geliştiriciler tarafından premining yapılır. Fakat premining farklı şartlar altında da gerçekleştirilebilir. Örneğin, bir platform, yeni bir kripto varlıktan, teklif edilen döviz çiftleri listesinde bir yer karşılığında varlık sağlanmasını isteyebilir.
Piyasaya sürülmüş instamin ya da premining uygulanmış bir kripto varlık, yatırımcılar tarafından yatırım yapmaya karar verilmeden önce dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Böylelikle, varlığın arkasındaki geliştiricilerin sadece para kazanmaya çalışmadığından emin olunur. Uzun vadede çevrimiçi pazarlarda kullanılmak üzere alternatif bir varlık yaratmaya kararlı olunmalıdır.