Hassasiyet (sensivity), finans dünyasında, finansal bir aracın değerini etkileyebilecek değişikliklere karşı verdiği tepkinin büyüklüğünü gösterir. Bir yatırımın dış faktörlerde yaşanan dalgalanmalarla nasıl bir değişiklik yaşayacağını belirler. Başka bir ifadeyle faiz oranları, döviz kurları gibi bir faktörün bir finansal araç üzerindeki etkisini belirlemeye çalışır.
Tahviller ve hisse senetleri gibi finansal araçlar, sürekli olacak şekilde sayısız faktör tarafından doğrudan ya da dolaylı olacak şekilde etkilenir. Yani tahviller ve hisse senetleri özellikle faiz oranlarında yaşanan değişikliklere karşı hassastır. Hassasiyet, belirli bir finansal aracın olumsuz ya da olumlu bir şekilde etkileyen faktörleri açıklar.
Bir hassasiyet analizi, belirli bir faktörün belirli bir finansal aracın değerini ne kadar etkilediğini öğrenmeyi amaçlar. Finansal piyasalarda risk yönetimi, portföy çeşitlendirmesi ve stratejik kararlar için önemli bir araç olarak kabul edilir. Hassasiyet analizi belirli bir finansal aracın veya portföyün, piyasa koşullarının ve diğer faktörlerin değişikliklerine nasıl tepki vereceğini anlamak için kullanılır. Örnek vermek gerekirse, bir hisse senedinin faiz oranlarında yaşanan değişikliklere olan duyarlılığını analiz etmek için kullanılabilir.
Hassasiyet analizi, finansal araçların risk profilinin belirlenmesi, risk yönetimi stratejilerinin oluşturulması ve karar verme süreçlerine rehberlik etmek için kullanılır. Analiz ile yatırımcıların veya finansal kurumların riskleri değerlendirilebilir ve gelecekteki fiyat hareketlerine karşı hassasiyet açısından bir anlayış sağlanır.
Getiri Hassasiyeti Nedir?
Getiri hassasiyeti (Yield sensivity), faiz oranlarında yaşanan değişiklik nedeniyle sabit getiriye sahip varlıkların fiyatının ne kadar değiştiğini gösteren bir ölçü olarak tanımlanabilir. Getiri hassasiyeti, ne kadar yüksek olursa, faiz oranları yükseliş yaşarken varlığın fiyatının düşme olasılığı o kadar fazladır. Bir faiz oranı değişikliğinin bir tahvil fiyatındaki etkisi dikkate alınarak, getiri hassasiyeti pozitif ya da negatif olarak belirlenebilir.
Tahviller, sabit getiriye sahip menkul kıymetleri ifade eder ve genellikle belirli bir nominal değere sahiptirler. Genellikle belli bir kupon oranı ile ihraç edilir ve bu kupon oranı üzerinden düzenli faiz ödemeleri gerçekleştirirler. Tahvillerin fiyat, faiz oranlarına göre değişir. Faiz oranları bir düşüş yaşadığında, tahvilin değeri artar. Tersi durumda ise değeri düşer.
Getiri hassasiyeti, tahvillerin fiyatının, faiz oranlarındaki değişikliklere ne kadar hassas bir şekilde tepki verdiğini ölçer. Genellikle getiri hassasiyeti, tahvilin fiyatının yüzde cinsinden değişimini ifade eder. Örneğin, bir tahvilin getiri hassasiyeti yüzde 5 ise faiz oranlarındaki yüzde 1’lik bir artış, tahvilin değerinin yüzde 5 oranında düşmesine neden olacaktır. Bu hesaplama, tahvilin fiyatındaki değişimi, tahvilin nominal değeri üzerinden yüzde olarak ifade eder. Yatırımcılar, getiri hassasiyetini değerlendirerek, faiz oranlarındaki değişikliklere karşı tahvillerin ne kadar hassas olabileceğini anlayabilirler. Daha yüksek bir getiri hassasiyeti ne sahip bir tahvil, faiz oranlarının yükselmesi durumunda daha fazla değer kaybedebilir. Bu nedenle, yatırımcılar risk toleranslarına ve faiz oranlarının gelecekteki hareketlerine göre portföylerine hangi tahvilleri dahil edeceklerine karar verirken getiri hassasiyetini dikkate alırlar.
Ekonomik Hassasiyet Nedir?
Ekonomik hassasiyet (Economic Sensitivity), bir varlığın ekonomik faktörlerdeki değişikliklere nasıl tepki verdiğini ifade eden kavramdır. Ekonomik hassasiyet, genel ekonomik koşulların belirli bir varlığın veya sektörün performansını nasıl etkilediğini analiz etmek için kullanılır.
Ekonomik hassasiyet analizi, bir varlığın büyüme oranları, enflasyon ve faiz oranları gibi makroekonomik değişkenlerin nasıl tepki verdiğini anlamaya çalışır. Varlığın satışları, kârlılığı, değeri veya getirisi üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılan bir araçtır. Ayrıca bir portföyün ekonomik hassasiyeti, makroekonomik faktörlerin portföy getirileri üzerindeki etkisini ölçmeyi de amaçlar. Ekonomik hassasiyet analizi, yatırımcılara portföylerini çeşitlendirmek ve risklerini yönetmek için bilgi sağlar.
Sonuç olarak, ekonomik hassasiyet, bir varlığın ekonomik faktörlere nasıl tepki verdiğini anlamak ve bu faktörlerin performansını etkileyebileceği riskleri değerlendirme için kullanılan bir kavramdır.
