Fork (Çatallanma), bir kripto varlığın kullanıcılarının ya da geliştiricilerinin önerisiyle o kripto varlıkta temel bir değişiklik yaşandığı durum olarak tanımlanır.
Fork’un amacı, kripto varlık işlemlerini daha güvenli bir hale getirmek, hataları düzeltmek ve başka özellikler ekleyerek geliştirmektir. Örneğin, Bitcoin’de bulunan hız, güvenlik gibi eksikliklerin düzeltilmesi amacıyla fork gerçekleştirilerek Bitcoin Cash oluşturulmuştur. Bir fork sonucunda ortaya çıkan yeni kripto varlıklardan hangisinin öne çıkarılacağı, ekosistemi oluşturanlar, kripto varlık kullanıcıları, madenciler ve piyasa tarafından belirlenir.
Blockchain teknolojisi, merkezi olmayan açık kaynaklı yazılımlar olan kripto varlıkları yönlendiren temel bir güçtür. Kullanıcı ya da geliştirici bir kripto varlık protokolünü değiştirmek istediğinde ve değişiklik isteği onaylandığında bu durum fork olarak ifade edilir. Bir blockchain ağında fork, ağdaki bir kırılma yaşanması anlamına gelir. Ağ, açık kaynaklı bir yazılım üzerine kuruludur ve kaynak koduna erişim imkânı vardır. Bu nedenle bir kullanıcı ya da geliştirici değişiklik önerisi yapabilir ve kodu değiştirebilir.
Soft Fork Nedir? Nasıl Çalışır?
Blockchain ağları için soft fork, bir tür yazılım geliştirmesi olarak tanımlanır. Soft fork, blockchain ağlarında yer alan ve daha önceden geçerliliği kabul edilmiş tüm blokların, protokolünde bulunan yazılımda değişikliklere uğraması ile geçersiz kabul edilmesidir. Soft fork gerçekleştiğinde eski ağda bulunan madenciler yeni işlemleri geçerli kabul eder.
Soft fork, blockchain ağlarında yeni alternatifler oluşturan ağları ifade eder. Eski ağ devam ederken, yeni ağa geçilmesine de imkân sağlar. Mevcut bir blockchain ağında bulunan teknik özelliklerin değiştirilmesi gerektiğine inanan geliştiriciler tarafından soft fork gerçekleştirilir.
Soft fork, uyumlu bir geliştirme olarak kabul edilir. Başka bir ifadeyle, soft fork, gelişmiş node’lar gelişmemiş node’lar ile iletişim kurmaya devam eder. Genel olarak soft fork’ta, eski kurallara bağlı kalan ve uyumlu yeni kurallar eklenir. Soft fork mevcut ağda bulunan bazı teknik özelliklerin geliştirilmesi gerektiğine inanan geliştiriciler tarafından kullanılır. Madencilerin ve kullanıcıların yeni ağı kabul etmesi soft fork’ta önemlidir.
Hard Fork Nedir? Nasıl Çalışır?
Blockchain ağları için hard fork, eski versiyonların üzerinde yapılan güncellemeler ile geliştirilerek yeni versiyonlar ile değiştirilmesinin kabul edilmesidir. Blockchain ağlarında geçersiz bulunan işlemler ve bloklar geçerli hale getirilerek hard fork gerçekleştirilir. Hard fork gerçekleştirildikten sonra mevcut blockchain ağı, eski ve yeni sürüm olarak ikiye ayrılır.
Blockchain ağındaki keskin bölünme hard fork ile ifade edilir. Hard fork, mevcut blockchain ağına alternatif olarak yeni bir blockchain ağı oluşturulmasıdır. Mevcut ağın güvenlik açıklarının kapatılması ve yeni özellikler eklenmesi için gerçekleştirilir. Hard fork gerçekleştikten sonra kullanıcıların yeni ağa geçmesi zorunludur. Eski ağ üzerinde kalan kullanıcılardan güncelleme ile yeni ağa uyum sağlaması beklenir.
Hard fork, genellikle yeni node’ların, eski node’ların kurallarıyla uyum sağlayamayacağı yeni kurallar eklemesiyle ortaya çıkar. Yeni node’lar, sadece yeni versiyonu kullanan node’lar ile iletişimde olabilir. Hard fork sonucunda eski kuralları kullanan ağ ve yeni kuralları kullanan ağ olmak üzere iki farklı ağ ortaya çıkar.
İki farklı ağın oluşması, paralel olarak çalışan iki ağ olduğu anlamına gelir. Her iki ağda aynı blockchain üzerinde çalışmasalar da bloklar ve işlemler için çalışmaya devam ederler. Bir fork gerçekleşene kadar tüm node’lar aynı blockchain ağında çalışır. Fork gerçekleştiğinde ise iki farklı bloklara ve işlemlere sahip olurlar.
Hard fork, blockchain ağlarının yeni sürümünün node’larının artık blockchain ağının eski node’larını kabul etmemesidir. Blockchain ağında gerçekleşen forkların temelinde kodlara yeni kurallar eklenmesi bulunur. Yeni kurallar, geliştirilmiş blockchain ağını takip eder.
Fork Neden Gerçekleşir?
Fork birçok farklı nedenle gerçekleşebilir. Mevcut blockchain ağlarının istekleri karşılayamaması, geliştiriciler arasındaki fikir ayrılıkları gibi nedenlerden dolayı fork gerçekleşir. Blockchain ağlarının geliştirilmesinin istenmesi için çeşitli nedenler bulunur. Bu nedenler şunlardır:
- İşlevselliği arttırmak için fork gerçekleştirilebilir.
- Güvenlik risklerini ele almak için fork gerçekleştirilebilir.
- Kripto varlık hakkında fikir birliği sağlanması için fork gerçekleştirilebilir.