Enflasyon (inflation), zaman içerisinde satın alma gücünün düşmesi olarak ifade edilen fiyatlardaki artıştır.

Satın alma gücünün düşüşündeki hız, belirli bir zaman boyunca bir mal ve hizmetten oluşan bir sepetin ortalama fiyat artışına yansıtılabilir. Fiyatlar üzerindeki artış genellikle yüzde olarak belirtilir. Fiyatlardaki artış, bir varlığın fiilen önceki dönemlerde olduğundan daha az satın alındığını ifade eder. Enflasyon, fiyatlar düştüğünde ve satın alma gücü artış yaşadığında ortaya çıkan deflasyon ile karıştırılabilir.

Enflasyonun amacı, çeşitli ürün ve hizmetler için fiyat değişikliklerinin genel etkisini ölçmektir. Enflasyon, belirli bir zaman dilimi boyunca herhangi bir ekonomide mal ve hizmetlerin fiyat seviyesindeki artışın tek bir değer temsiline izin verir. Fiyatların yükselmesi, daha az mal ve hizmet satın alınması anlamına gelir. Satın alma gücünde kayıp yaşar. Satın alma gücünde yaşanan kayıp, insanların yaşam maliyetini etkiler. Böylece ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olur.

Enflasyon ile mücadele etmek için merkez bankaları, enflasyonu belirli sınırlar içinde tutmak ve ekonominin sorunla karşılaşmayacak şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla para arzını ve kredileri yönetmek için harekete geçer. Enflasyon, mal ve hizmet türlerine bağlı kalarak farklı şekillerde ölçülebilir. Enflasyon, kendi oranı %0’ın altında olduğunda fiyatlarda genel bir düşüşü ifade eden deflasyonun tam tersidir.

Enflasyona Sebep Olan Nedenler

Para arzında yaşanan artış, enflasyonun kökü olarak kabul edilir. Bir ülkedeki para arzı, para üzerinde otorite sahipleri tarafından bazı yöntemlerle arttırılabilir. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır:

• Daha fazla para basmak ve bu paraları piyasalara dağıtmak
• Yasal ihaleler ile para biriminin yasal olarak değerini azaltmak
• İkincil piyasa bankalardan devlet tahvili satın alarak bankacılık sistemi aracılığıyla rezerv hesabı kredisi olarak bir miktar yeni para ödünç vermek

Para arzının arttırılması için gerçekleştirilen bu yöntemler nedeniyle para, satın alma gücünü kaybeder.

Enflasyonda değişiklik nedenleri ise üç türe ayrılır. Bu türler şunlardır:

• Talep Enflasyonu
• Maliyet Enflasyonu
• Yerleşik Enflasyon

Talep Enflasyonu Nedir?

Talep enflasyonu, para ve kredi arzında yaşanan artışın, mal ve hizmetlere yönelik genel talebin, ekonominin üretim kapasitesinden daha hızlı yükselmesine teşvik edilmesiyle ortaya çıkar. Bu durum talebin artmasına ve fiyatların yükselmesine neden olur.

Daha fazla para olması, tüketici duyarlılığını beraberinde getirir. Tüketici duyarlılığı, talebin yüksek olması ve arz-talep boşluğu fiyatların yükselmesine neden olur.

Maliyet Enflasyonu Nedir?

Maliyet enflasyonu, üretim sürecinde kullanılan girdilerin fiyatlarının yükselmesi sonucunda ortaya çıkan bir ekonomik durumdur. Özellikle mal ve hizmetlerin maliyetlerinde yaşanan artışlar, ürünlerin üretim maliyetlerinin yükselmesine ve tüketici fiyatlarında bir artışın yaşanmasına neden olur.

Para arzı arttığında, ekonomi içerisinde para miktarı artar ve bu da mal ve hizmetlere olan talebin artmasına neden olur. Yaşanan talep artışı, mal ve hizmetin fiyatlarını yükseltir ve üreticilerin maliyetlerini artırır.

Yerleşik Enflasyon Nedir?

Yerleşik enflasyon, insanların mevcut bulunan enflasyon oranlarının gelecekte devam etmesi beklentisi ile alakalıdır. Mal ve hizmetlerin fiyatında artış yaşandıkça, insanlar gelecek zamanlar içinde sürekli bir artış beklentisine girebilir. Bu nedenle, insanlar yaşam standartlarını korumak için daha fazla maliyet ve ücret talebinde bulunabilir. Artan ücretler, mal ve hizmet maliyetlerin daha yüksek olmasına neden olur.

Enflasyon Türleri Nelerdir?

Enflasyonun kendi içerisinde türleri vardır. Söz konusu bu türler şunlardır:

• Parasal Enflasyon
• Tüketici Fiyat Enflasyonu
• Varlık Enflasyonu

Parasal Enflasyon Nedir?

Parasal enflasyon, para arzının genişlemesidir ve dolaşımda olan para miktarıdır. Alım satım için kullanılan bankalardaki mevduat hesaplarını ve merkez bankasındaki genel hesabı ifade eder.

Tüketici Fiyat Enflasyonu Nedir?

Tüketici fiyat enflasyonu, artan fiyatlar sonucu ortaya çıkar. Tüketicilere doğrudan etkisi olan fiyat enflasyonudur. Ürün ve hizmetlerin fiyatı artar.

Varlık Enflasyonu Nedir?

Varlık enflasyonu, hisse senetleri, kripto varlıklar, altın veya gayrimenkul gibi herhangi bir varlığın fiyatında yaşanan artışı ifade eder.

Enflasyon ve Kripto Varlıkların İlişkisi Nedir?

İtibari para birimleri üzerinde yaşanan yüksek enflasyon, zaman zaman itibari paraların değerlerini kaybetmesine neden olur.

Kripto varlıkların ise bazı özellikleri enflasyona karşı direnmesine yardımcı olabilir. Bu direnmeyi sağlayan kripto varlık özellikleri şunlardır:

• Kripto varlıklar, devlet otoritesi tarafından yönetilemez ve bu nedenle daha fazla basılmak gibi siyasi manipülasyonlara maruz kalmaz.
• Kripto varlıklar, değeri depolamak ve göndermek konusunda daha kullanışlıdır.
• Kripto varlıkların belirli bir sınırdan sonra oluşturulmayacak olması onları enflasyona karşı dirençli yapar. Örneğin, Bitcoin, 21 milyondan fazla olmayacaktır. Halving ve benzeri kripto varlık özellikleri bu enflasyon riskinin önüne geçebilir.

Enflasyonun Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

Enflasyon gerçekleşmesinin bazı avantajları şunlardır:

• Enflasyon, satıcılar için varlıkların satış değerlerinde bir yükselişe yol açar.
• Optimum enflasyon seviyesi, bireyleri harcama yapmaya teşvik eder.

Enflasyonun bazı dezavantajları ise şunlardır:

• Alıcıların enflasyon etkisindeki tüm ürün ve hizmetler için daha fazla ödeme yapmasına sebep olur.
• Enflasyon, ekonomi üzerine daha yüksek fiyatlar dayatır.