Cüzdan (Wallet), kişilerin blockchain ile etkileşime girmesini sağlayan bir aracı görevi görür. Kripto varlık birimlerinin transferinde cüzdanlardan yararlanılır. Kripto varlık cüzdanları, aynı anda birden çok kripto varlık barındırabilir.
İlk kripto varlık cüzdanı 2009’da Bitcoin’i ortaya atan Satoshi Nakamoto tarafından çıkarılmıştır. Bitcoin (BTC) ilk çıkarılan kripto varlık birimidir ve oldukça popülerdir. Bitcoin gibi blockchain’den yararlanan kripto varlıklar, cüzdanlarda saklanır. Kripto varlık cüzdanları, cüzdanda yer alan varlıklara erişebilmesi için blockchain’e bağlanmalıdır ve bunun için internet ağından yararlanılır. Kripto varlıklar, veri tabanında tutulan veri parçalarıdır. Bu veriler, veri tabanına dağıtılmıştır.
Cüzdanlar aracılığıyla kripto varlık gönderme veya alma işlemleri sağlanır. Kripto varlık göndermek için cüzdan adresi girilir ve gönderilecek miktar seçilir. Sonrasında özel anahtar kullanılarak işlem imzalanır, işlem ücreti karşılanır ve gönderim sağlanır. Cüzdanlar birden fazla genel ve özel anahtara sahip olabilir. Genel anahtar, transferleri almak için kullanılan adresler için gereklidir. Özel anahtar ise, dijital imzalar ve işlem doğrulamak için kullanılır.
Kripto varlık cüzdanları üç ana gruba sahiptir: yazılım cüzdanı, donanım cüzdanı ve kağıt cüzdanlar. Soğuk ve sıcak cüzdan türleri de mevcuttur.
Cüzdan Türleri Nelerdir?
Cüzdan çeşitleri şu şekildedir:
- Yazılım Cüzdanı (Software Wallet)
- Web Cüzdanı (Web Wallet)
- Masaüstü Cüzdanı (Desktop Wallet)
- Mobil Cüzdanı (Mobile Wallet)
- Donanım Cüzdanı (Hardware Wallet)
- Kağıt Cüzdanı (Paper Wallet)
Yazılım Cüzdanı (Software Wallet)
Yazılım cüzdanları, web cüzdanı, masaüstü cüzdanı ve mobil cüzdan çeşitlerini kapsar.
Web Cüzdanı (Web Wallet)
İndirme veya kurulum gibi işlemleri gerektirmez ve bir tarayıcı arayüzünden oluşur. Özel anahtarlar başka kişiler tarafından yönetilir bu yüzden güvenlik açısından bir risk oluşturur.
Masaüstü Cüzdanı (Desktop Wallet)
Özel anahtarlar yerel bir şekilde barındırılır ve kişilerin kendisi tarafından yönetildiğiden daha güvenlidir. Masaüstü cüzdanlar, virüs olmayan bilgisayarlar üzerinde çalıştırılmalıdır.
Mobil Cüzdanı (Mobile Wallet)
Akıllı telefonlar için özel olarak tasarlanan cüzdan türüdür. QR kod ile işlem sağlanabilir.
Donanım Cüzdanı (Hardware Wallet)
Donanım cüzdanları, internete bağlı olmadan anahtar oluşturan ve barındıran fiziksel cihazlardır ve soğuk cüzdan olarak adlandırılır. Çoğu zaman anahtarlar RNG algoritmaları ile yaratılır ve cihazın kendisinde depolanır.
Kağıt Cüzdanı (Paper Wallet)
Kağıt cüzdanlar, Bitcoin cüzdanlarının genel anahtar ve özel anahtar kodlarının yer aldığı kağıtlardır. Adres bilgileri QR kod ile gösterilir ve internet bağlantısı olmadan çalışır. Bu nedenle internet üzerinden yapılabilecek saldırılara karşı güvenli olarak kabul edilir. Ancak bu kağıdın kaybedilmesi veya çalınması gibi durumlarda, cüzdan içerisindeki tüm varlıklar kaybedilebilir.
Soğuk Cüzdan (Cold Wallet) Nedir?
Soğuk cüzdanlar, kullanılmadığı durumlarda internete bağlı değildir. Soğuk cüzdanlar, sıcak cüzdanlara alternatif olarak çıkarılmıştır. Soğuk cüzdanlar, kripto varlık sahipleri tarafından fon saldırısı ve kimlik avı saldırısı gibi durumlardan kaçınmak için kullanılır. Soğuk cüzdanların en bilinen türleri kağıt ve donanım cüzdanlarıdır.
Soğuk Cüzdanların Artıları ve Eksileri Nedir?
Soğuk cüzdanlar birçok bakımdan güvenli depolama yöntemleri olarak kabul edilir. Soğuk cüzdan içerisinden varlık çalmak için, soğuk cüzdanın fiziksel olması ya da cüzdana erişim ve fonlara ulaşabilmek için şifreler gereklidir. Donanım cüzdanların birçoğu soğuk cüzdanlardır.
Kağıt cüzdanlar, fiziksel kripto varlıkları saklamak için kullanılan çevrimdışı bilgisayarlardan yararlanılır. Güvenli bir yapıda olmasına rağmen, günümüzde sık kullanılmaz. Donanım cüzdanları, siber saldırılara karşı tasarlanmıştır. Sürücü üzerinde saklanan fonların çalınması imkansıza yakındır. İnternet ağına bağlıyken, işlemlerin doğrulanması cihaz içerisinde sağlanır ve sonrasında bilgisayarın interneti üzerinden ağa yayınlanır. İmzalar, kripto varlık işlemlerinin alıcısına sahipliğini belirtmeye imkân tanır.
Sıcak Cüzdan (Hot Wallet) Nedir?
Sıcak cüzdanlar, internet ve blockchain’e bağlı çalışan kripto varlık cüzdanlarıdır. Sıcak cüzdanlar, kripto varlık transferleri için kullanılan bir cüzdan çeşididir. Sıcak cüzdanlar, internete her zaman bağlıdır ve kripto varlık blockchain’ine bağlı çalışmaktadır. Soğuk cüzdan içerisinde bulunan varlıkları kullanabilmek için sıcak cüzdana transfer etmek gerekir.
Sıcak Cüzdanların Artıları ve Eksileri Nedir?
Sıcak cüzdanlar, web cüzdanlar, mobil cüzdanlar ve masaüstü cüzdanlardır. Sıcak cüzdanlar ve özellikle web cüzdanları pek güvenli kabul edilmemektedir çünkü saldırılara açık bir yapısı vardır. Sıcak cüzdanlar çevrimiçi çalışmaktadır ve kullanım olarak kolay sayılır.
Kripto Cüzdanlar Neden Önemlidir?
Dijital varlıklar aslında cüzdanlar içerisinde barındırılmaz, varlıklar blockchain’de saklanır ve sadece özel anahtar ile erişilebilirdir. Anahtarlar, dijital varlığın sahipliğini kanıtlar ve işlem yapılmasına izin verir. Özel anahtarın kaybolması gibi durumlarda varlığa olan erişim kaybedilir.
Cüzdan Adresi (Wallet Address) Nedir?
Bütün cüzdan hesaplarının bir adresi bulunmaktadır. Cüzdan adresleri, cüzdanı temsil eden dijital kodlardan oluşur. Bu adresler, bankacılıkta kullanılan IBAN numarasına benzetilebilir ve ödeme almak için kullanılabilir. Cüzdan adresi, alfa sayısal metinlerden oluşmaktadır. Kripto varlık gönderiminde veya alımında cüzdan adresi gereklidir. Bu adres tüm kullanıcılar tarafından basit ve ücretsiz bir şekilde oluşturulabilir.
Cüzdan adresi oluşturmak için, cüzdan oluşturulması gerekir. Cüzdanlar, kripto varlıkların depolanmasını, gönderilmesini ve alınmasına izin veren bir yazılımdır.
MetaWallet Nedir?
Metatime kullanıcı profili oluşturan kişilere otomatik olarak bir MetaWallet verilir. MetaWallet, anahtar kelimenin dilini seçmenize olanak tanır. MetaWallet, bireylere ve geliştiricilere birçok seçenek sunar.
