Bonding curve (Bağlanma eğrisi), belirli bir varlığın fiyatı ile o varlık için olan talep arasındaki ilişkiyi ifade eden bir kavramdır.

Bonding curve kavramı, kripto varlıklar benzeri satın alınabilen ve sınırlı bir arza sahip olan varlıkların her bir sonraki alımları için kişinin ödemesi gereken tutarın artması gerektiğini baz alır. Fiyat üzerinde gerçekleşen bu artışın nedeni, ilgili varlığın miktarında yaşanan azalmadır. Bonding curve aracılığıyla ilk yatırımcılar nispeten daha sonraki yatırımcılara göre birim fiyatına oranla daha fazla kâr elde edebilirler. Bonding curve, bir kripto varlığın arzına göre otomatik değerlendirme mekanizması olarak çalışır veya işlem görür.

Bonding Curve Neden Kullanılır?

Bonding curve, bir kripto varlığın üretimi ve dağıtımını yönetmek için kullanılan matematiksel bir modeldir. Başlangıçta bu model genellikle merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO) tarafından benimsenmiştir. 

Bağlanma eğrisi olarak da adlandırılan bonding curve, erken dönem yatırımcıları teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır. Bonding curve modeline göre kripto varlığın fiyatı arz ve talebe bağlı olarak otomatik bir şekilde ayarlanır. Eğer kripto varlığın arzı düşük ise birim fiyatı yükselir. Eğer arz artar ise birim fiyatı düşer. Bu durum, erken yatırımcıları daha düşük bir fiyat üzerinden kripto varlık satın almaya teşvik ederken, daha fazla talep ve arz artışıyla birlikte fiyatın yükselmesi, erken yatırımcıların daha fazla kâr elde etmesini sağlar.

Aynı zamanda bonding curve AMM (Otomatik piyasa yapıcı) işlevine de sahiptir. Bu sürekli olarak kripto varlıkların fiyatlandırılması ve alım satım işlemlerinin gerçekleştirilmesini ifade eder. Böylelikle piyasada bulunan talebe bağlı olarak kripto varlıkların fiyatı otomatik olarak ayarlanır ve kullanıcılar herhangi bir üçüncü tarafa veya aracıya ihtiyaç duymadan bu işlemleri gerçekleştirebilir.

Bonding curve, kripto varlık dağıtımı, fiyatlandırılması ve likiditeyi yönetmek için yenilikçi bir yol sunar. Bonding curve merkeziyetsiz finans ekosisteminde popüler bir hale gelmiş ve kripto varlık tabanlı projelerde kullanılmıştır.

Bonding Curve Şekilleri Nelerdir?

Birkaç bonding curve şekilleri bulunur:

• Çizgisel eğri (Linear bonding curve)
• Negatif üssel eğri (Negative exponential curve)
• Sigmoid – S tipi eğri

Çizgisel Eğri (Linear Bonding Curve)

Çizgisel eğri, en temel bonding curve modeli olarak kabul edilir. Çizgisel eğri artış yaşayan bir doğrusal eğriden oluşur. Kripto varlığın değeri, arzın fonksiyonu olarak çalışan çizgisel eğri modeli tarafından belirlenir. Arz ve fiyat doğru orantılı bir şekilde bulunur. Başka bir ifadeyle, kripto varlığın arzı yükseldiğinde, yeni üretilen kripto varlığın birim başına değeri artar. Kripto varlık satıldığında ya da arzı düştüğünde ise satışı gerçekleştirilen kripto varlığın birim başına değeri düşer.

Örneğin, ilk kripto varlık 1 birimden, ikinci kripto varlık 2 birimden, üçüncü kripto varlık 3 birimden ve böyle devam ederek onuncu kripto varlık 11 birimden satın almak gerekir. Yani, her yeni kripto varlığın birim fiyatı arz miktarına bağlı olarak artar.

Negatif Üssel Eğri (Negative Exponential Curve)

Negatif üssel eğrisine göre bir kripto varlığın toplam arzında artış gerçekleştikçe, üretilen kripto varlıkların birim başı fiyatındaki artış hızında yavaşlama yaşanacaktır. 

Sigmoid – S Tipi Eğri

Sigmoid veya S tipi bonding curve şeklinde toplam arz üzerinde artış yaşanırken, belirli bir noktaya kadar kripto varlığın birim başı fiyatında kademeli olarak bir artış gerçekleşir. Doyma noktasında başka bir ifadeyle S grafiğinin yön değiştirdiği noktada arz artış yaşanmaya devam etse de kripto varlığın birim başı fiyatındaki artış yavaşlar ve bir noktada yatay seviyeye ulaşır. Sigmoid şeklini kullanan geliştiriciler, erken yatırımcıları teşvik etmenin yanı sıra doyma noktası sonrasında, kripto varlığın birim başı fiyat artışı yavaşlatılarak geç dönem yatırımcılarım girişini sınırlamayı amaçlar. Böylelikle değer üzerindeki oynaklıkların en aza indirilmesi amaçlanır.

Bonding Curve ve Kripto Varlıklar

Son zamanlarda kripto varlıklar, bonding curve sözleşmelerini tanımaya başladı. Bonding curve sözleşmesi, bir akıllı sözleşmeyi ifade eder ve sözleşmenin içerdiği token’lar “sürekli token’lar” olarak adlandırılır. Her talep oluşturulduğunda sözleşme yeni token’lar oluşturur ve her seferinde fiyat üzerinde artış yaşanır. Böylelikle, bonding curve sözleşmeleri, token’ların, piyasaya bağlı olmayan başka bir ifadeyle piyasadan bağımsız olduğu bir piyasa oluşturur.

Bonding curve sözleşmesi, token fiyatlarını Ether (ETH)’e göre hesaplar ve kullanıcılara hesaplanan fiyat üzerinde satar. Kullanıcı ödemesini gerçekleştirdikten sonra ise token’ı üretir. Aynı zamanda sözleşmeler Ether ödeyerek token alım işlemi de gerçekleştirir. Bu iki durumda da sözleşme ortalama bir fiyat oluşturur veya hesaplar. Hesaplanan bu fiyat esas alınır.