Bitcoin Lightning Network (LN) Nedir? Bitcoin İçin Neden Önemlidir?

Lightning Network, Bitcoin blockchain’ine inşa edilen bir Layer 2 protokolüdür.

Sena Yılmaz

Lightning Network (LN), blockchain’de çalışan ve ölçeklendirme sağlayan ikincil katman bir ödeme protokolüdür. Lightning Network en basit tanımıyla, Bitcoin blockchain’i için işlem hızını yükselten ve ağ tıkanıklığının azalmasını sağlayan ikinci bir katmandır.

Bitcoin ağı ölçeklenebilir bir şekilde tasarlanmıştır. Bitcoin blockchain’i, kullanıcıların anonim olarak işlem sağlayabileceği, merkezi olmayan ödeme yöntemi ve her yerden erişim sağlanabilmesine imkân tanıyan bir sistemdir. Ancak ağın kullanımı artıkça, işlemler amaçlanandan daha yavaş ve maliyetli hale gelmiştir. Bu duruma bir çözüm olarak geliştiriciler, ilk katman üzerinde ikinci bir katman, yani Layer 2 oluşturmuştur.

Lightning Network, bu Layer 2 katmanlardan biridir ve çoklu ödeme kanallarından oluşur. Lightning Network, iki taraf arasındaki bir işlem sistemidir. Kişiler ağları kullanarak ödeme yapabilir veya ödeme alabilirler. Lightning Network’te yapılan işlemler, Bitcoin blockchain’inde yapılan işlemlere göre daha hızlı ve daha az maliyetlidir. Lightning Network, 2015 senesinde Joseph Poon ve Thaddeus Dryja tarafından ortaya atılmıştır.

Bitcoin Lightning Network, saniyede bir milyona kadar işlem hacmi sağlar. Lightning Network genel olarak mikro işlemler için kullanılıyor ve işlem ücreti oranı oldukça düşüktür. Ağ genelde küçük işlemler için tercih edilse de büyük işlemler için de kullanılabilir.

Lightning Network Nasıl Çalışır?

Lightning Network, taraflar arası bir kanal oluşturur ve bu şekilde çalışır. Bir kanal oluştuktan sonra, iki tarafta anlık bir şekilde işlem ücretlerini karşılayarak transfer yapabilirler. İşlemlerin Bitcoin’in ana katmanında yayınlanması gerekmez. Taraflar, istedikleri zaman kanalı kapatabilir ve kapatılan kanallar, blockchain üzerine tek bir işlem olarak kaydedilir. Kaydedilen işlem, geçmişe işlenir ve katılımcılara gönderilir. Lightning Network’te gerçekleşen işlemler, iki taraf arasında bir katman oluşturularak kaydedilir.

Çoklu imza adresleri (multi-sig), ödeme yaparken birden çok özel anahtarın (private key) kullanılabileceği bir adres olarak tanımlanabilir. Bu sayede bir adres yaratılırken, fonların kaç özel anahtar ile kullanılabileceği ve bir işlemin imzalanması için kaç anahtarın gerekli olduğu belirlenir.

Lightning Network Avantajları Nelerdir?

LN, Layer 2 çözümüdür ve kullanıcılara farklı avantajlar sunar. Bu avantajlardan bazıları şu şekildedir:

Hız ve Ölçeklenebilirlik
Mikro Transferler
Gizlilik

Hız ve Ölçeklenebilirlik

Lightning Network, yapılan işlemleri ana blockchain’den daha hızlı bir şekilde yapılmasını sağlar. Taraflar, akıllı sözleşmelerle kontrol edilen fonların transferini veya onaylarını beklemek durumunda değildir.

Mikro Transferler

Lightning Network, tarafların küçük miktarlarda alım satım işlemi yapmasına imkân tanır ve bu işlemleri neredeyse sıfıra yakın bir işlem ücretiyle gerçekleştirir.

Gizlilik

Bitcoin blockchain’i üzerinde sağlanan işlemler izlenebilir. Lightning Network’te yapılan işlemler, sadece kanalların açılması ve kapatılması ile kaydedilir. Bu yüzdende Lightning Network’te yapılan işlemler neredeyse izlenemezdir.

Lightning Network Dezavantajları Nelerdir?

Lightning Network, bir ölçeklenebilirlik çözümü olarak tanımlanabilir. Lightning Network’ün avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır.

Lightning Network’ün dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:

Geliştirme Aşamasında
Merkeziyet
Kanal Sınırı

Geliştirme Aşamasında

Lightning Network henüz geliştirme aşamasında sayılır. Lightning Network kullanıcılarının bunu bilerek işlem sağlaması gerekir.

Merkeziyet

Lightning Network, birden fazla işlemi tek bir kanal üzerinden gerçekleştirmek ve işlemleri hızlandırmak amaçlı oluşturulmuştur. Ancak kanalların kontrolü belirli insanlar elinde tutulabilir ve bu durum merkezi bir yapıya neden olabilir.

Kanal Sınırı

Lightning Network, kanallarda belirli miktarda işleme imkân tanır. Sınırın aşılması halinde, yeni bir kanal oluşturulması gerekir.

Lightning Network Tarihi

Lightning Network, ilk kez Joseph Poon ile Thaddeus Dryja tarafından 2015 senesinde yazılan white paper’da yer aldı. Testnet süreci 2016 senesinde piyasaya sürüldü ve 2017 senesinde Lightning’in ilk uygulaması Ind alfa yayınlandı. Lightning Network’te ilk işlem, 2017’de Alex Bosworth tarafından telefon faturasını ödemek için kullanıldı.

Lightning Network İşlem Ücretleri

Lightning Network’te işlemlerin gerçekleştirilmesi için, bir işlem ücreti talep edilir. Kanalları açmak veya kapatmak için bir ücrete gereksinim duyulur.